محمد عامریان، پژوهشگر میان‌رشته‌ای، در نشست «ادبیات تعاملی» از چالش‌های فلسفی تجربه خواندن در عصر فناوری گفت.
به گزارش هیچ یک _ نشست «ادبیات تعاملی: تجربه خواندن در دنیای دیجیتال» با سخنرانی محمد عامریان، پژوهشگر میان‌رشته‌ای، در سرای کتاب برگزار شد.
در این نشست، عامریان با اشاره به پیشرفت‌های چشمگیر فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات و ظهور هوش مصنوعی، از دگرگونی‌های عمیق در تجربه کتاب‌خوانی سخن گفت و تأکید کرد: ما دیگر صرفاً با یک مدیوم کلاسیک روبه‌رو نیستیم. کتاب‌ها از حالت خطی، ثابت و منفعل خارج شده‌اند و اکنون به فرم‌هایی تعاملی، زنده و مشارکتی تبدیل شده‌اند که در آن خواننده تنها مصرف‌کننده نیست، بلکه خود در تولید و ساخت معنا نقش دارد.
وی با بیان اینکه این تحول تنها به تولید کتاب‌های صوتی یا تعاملی ختم نمی‌شود، افزود: ما وارد مرحله‌ای شده‌ایم که در آن ادراکمان از مفهوم روایت به چالش کشیده می‌شود. دیگر با داستان‌هایی با پایان‌های مشخص روبه‌رو نیستیم. روایت‌ها می‌توانند پایان‌پذیر نباشند، شخصی‌سازی شوند و حتی براساس انتخاب‌ها، ذائقه و شانس مخاطب شکل بگیرند.
عامریان تأکید کرد که این روند، ابعاد فلسفی عمیقی دارد و پرسش‌هایی بنیادین در حوزه‌های معرفت‌شناسی، پدیدارشناسی و هستی‌شناسی برمی‌انگیزد. از نگاه او، خواندن در عصر دیجیتال به معنای «ساختن» و «تجربه کردن» است، نه صرفاً دریافت کردن؛ وی در این باره گفت: ما دیگر فقط خواننده نیستیم، بلکه هم‌زمان سازنده محتوا نیز هستیم. متنی که در حال تجربه آن هستیم، به‌صورت پویا و مستمر می‌تواند تغییر کند و با ما رشد کند.
وی با اشاره به تجربه ادبیات تعاملی در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی و تأثیر فناوری‌های نوین امروز بر آن گفت: در آینده‌ای نزدیک، کتاب‌ها محدود به متن و تصویر نخواهند بود؛ بلکه فناوری‌هایی چون واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، تجربه‌ای چندحسی شامل صدا، بو و لمس را نیز وارد دنیای کتاب‌خوانی خواهند کرد.
نشست «ادبیات تعاملی» تلاش داشت تا تجربه خواندن در دنیای دیجیتال را نه‌فقط به‌عنوان تحولی در ابزار، بلکه به‌عنوان دگرگونی در ذات آگاهی و شناخت انسان بررسی کند؛ دگرگونی‌ای که هنوز در ابتدای راه است، اما پرسش‌های اساسی بسیاری را پیش روی ما قرار می‌دهد.
