سه شوک احتمالی در راه بازارهای ارزی

به گزارش هیچ یک /  بازار ارز جهانی در روزهای اخیر تحت تأثیر مجموعه‌ای از داده‌های متناقض اقتصادی، اظهارات مقامات بانک‌های مرکزی و انتظارات درخصوص مسیر سیاست‌های پولی قرار گرفته است. شاخص دلار آمریکا (DXY) باوجود کاهش جزئی در روز جمعه، همچنان در مسیر ثبت رشد هفتگی قرار دارد؛ رشدی که ریشه در کاهش احتمال کاهش نرخ بهره فدرال رزرو در جلسه دسامبر دارد. همزمان، انتشار داده‌های اشتغال دیرهنگام، گزارش‌های PMI، آمار تجارت ژاپن و داده‌های خرده‌فروشی بریتانیا، موجب نوسانات معنادار در جفت‌ارزهای مهم همچون EUR/USD، GBP/USD، USD/JPY، AUD/USD و USD/CNY شده است. در ادامه، ۲۰ محور کلیدی این تحولات همراه با تشریح عمیق هرکدام ارائه می‌شود.

۱. عقب‌نشینی جزئی دلار آمریکا پس از یک هفته صعودی قدرتمند

دلار آمریکا در معاملات روز جمعه اندکی کاهش یافت، اما این افت سطحی نتوانست روند کلی صعودی هفتگی آن را تغییر دهد. دلیل اصلی این وضعیت، تغییری است که در انتظارات بازار نسبت به سیاست‌های پولی فدرال رزرو شکل گرفته است. معامله‌گران اکنون باور دارند که فدرال رزرو به احتمال زیاد در جلسه دسامبر از کاهش نرخ بهره خودداری خواهد کرد؛ زیرا داده‌های اشتغال، تورم، و مصرف‌کننده تصویر روشنی ارائه نمی‌دهند. همین موضوع باعث شده است که سرمایه‌گذاران همچنان دلار را به‌عنوان یک دارایی امن با بازدهی جذاب نگه دارند. همچنین سطح ۱۰۰ در شاخص دلار نقش حمایتی روانی مهمی دارد و باعث شده فروشندگان ریسک‌گریز نتوانند فشار زیادی بر دلار وارد کنند. بنابراین افت جزئی روز جمعه بیشتر نوعی استراحت در روند صعودی محسوب می‌شود و نه یک چرخش واقعی.

۲. تأثیر گزارش اشتغال مبهم آمریکا بر رفتار محتاطانه معامله‌گران

گزارش اشتغال غیرکشاورزی آمریکا در حالی منتشر شد که به دلیل تعطیلی طولانی دولت، انتشار آن به تعویق افتاده بود. این گزارش از یک سو افزایش تعداد مشاغل را نشان می‌داد و از سوی دیگر، افزایش نرخ بیکاری و بازنگری نزولی ماه‌های قبل را نیز به همراه داشت. چنین ترکیبی از داده‌ها معمولاً برای فدرال رزرو پیام‌های متناقضی ارسال می‌کند: اقتصاد همچنان توانایی ایجاد شغل دارد، اما قدرت کلی بازار کار ممکن است در حال کاهش باشد. این ابهام موجب شد معامله‌گران از پیش‌بینی کاهش نرخ بهره در ماه دسامبر عقب‌نشینی کنند و دلار تقویت شود. در واقع، این گزارش فضای بازار را بیش از پیش به سمت احتیاط سوق داد و مانع از شکل‌گیری روند نزولی در دلار شد، زیرا بازار به داده‌های روشن‌تر و قابل‌اتکاتری نیاز دارد.

۳. اختلاف‌نظر سیاست‌گذاران فدرال رزرو و اثر آن بر دلار

صورتجلسه نشست ماه اکتبر فدرال رزرو نشان داد که اعضای کمیته بازار آزاد (FOMC) در تصمیم‌گیری برای کاهش نرخ بهره اختلاف نظر جدی دارند. برخی بر این باورند که کاهش نرخ بهره ممکن است بسیار زود باشد و موجب تضعیف تلاش‌ها برای مهار تورم شود، در حالی که برخی دیگر نگران افت شتاب اقتصاد و بازار کار هستند. این اختلاف نظر نه‌تنها ابهام بازار را افزایش داد، بلکه باعث شد معامله‌گران از سناریوی کاهش نرخ بهره فاصله بگیرند. همین اختلاف دیدگاه‌ها باعث شکل‌گیری نوعی حمایت بنیادین زیر پای دلار شد و نشان داد که بانک مرکزی هنوز به‌هیچ‌وجه به اجماع درباره شروع چرخه تسهیل نرسیده است. چنین محیط سیاستی معمولاً به تقویت ارز ملی منجر می‌شود.

۴. انتقال انتظارات از دسامبر به ژانویه و تغییر مسیر معاملات

بر اساس تحلیل‌های ارائه‌شده توسط ING، بازار اکنون کاهش احتمالی نرخ بهره را از دسامبر به ژانویه منتقل کرده است. این جابه‌جایی زمانی، برای بازار ارز اهمیت حیاتی دارد زیرا تقویم انتظار نرخ بهره یکی از عوامل اصلی تعیین‌کننده ارزش ارز است. وقتی بازار معتقد باشد کاهش نرخ بهره دیرتر اتفاق می‌افتد، بازدهی اوراق آمریکا بالاتر باقی می‌ماند و این موضوع به شکل مستقیم دلار را تقویت می‌کند. به همین دلیل، شاخص دلار توانست علی‌رغم برخی داده‌های ضعیف، همچنان در مدار صعودی باقی بماند. این تغییر انتظارات یکی از مهم‌ترین دلایل رشد هفتگی دلار بود.

۵. حساسیت بازار به داده‌های PMI و نقش آنها در تعیین جهت دلار

پس از انتشار داده‌های اشتغال مبهم، توجه معامله‌گران به داده‌های PMI معطوف شد که قرار بود نشانه‌های جدیدی درباره وضعیت بخش خدمات و تولید آمریکا ارائه بدهند. چون بخش خدمات سهم بزرگی از تولید ناخالص داخلی آمریکا را تشکیل می‌دهد، هر تغییر در PMI می‌تواند تأثیر بزرگی بر انتظارات نرخ بهره داشته باشد. اگر PMIها نشانه‌هایی از ضعف اقتصاد ارائه دهند، احتمال کاهش نرخ بهره افزایش یافته و فشار نزولی بر دلار وارد می‌شود. در مقابل، داده‌های قوی PMI مسیر صعودی دلار را تقویت می‌کنند. این وابستگی شدید، باعث شد بازار در روز جمعه با احتیاط بیشتری معامله کند و دلار در محدوده‌های حساس نوسان داشته باشد.

۶. افت DXY در معاملات آسیایی و دلیل نوسانات در محدوده ۱۰۰

در معاملات آسیایی روز جمعه شاخص دلار آمریکا به سطح ۱۰۰.۱۵ کاهش یافت. این افت عمدتاً ناشی از تثبیت سودگیری پس از رشد روزهای گذشته و همچنین نگرانی درباره تأخیر در انتشار داده‌های اقتصادی بود. معامله‌گران آسیایی معمولاً در چنین شرایطی تمایل دارند دلار را در محدوده‌های کلیدی خریداری کنند، زیرا این منطقه از نظر تکنیکال و روانی ارزشمند است. در نتیجه، کاهش شاخص دلار بسیار محدود بود. از سوی دیگر، ضعف نسبی ارزهای آسیایی نیز اجازه نداد این افت بیشتر شود. مجموع این عوامل باعث شد DXY در محدوده‌ای فشرده اما حساس نوسان کند.

۷. سقوط احتمال کاهش نرخ بهره و اثر مستقیم آن بر تقویت دلار

بر اساس ابزار FedWatch، احتمال کاهش ۲۵bps نرخ بهره در جلسه دسامبر از حدود ۶۳٪ به نزدیک ۳۹٪ سقوط کرده است. چنین تغییری، پیام روشنی به بازار ارز می‌دهد: فدرال رزرو در کوتاه‌مدت وارد فاز تسهیلی نخواهد شد. همین موضوع باعث شد دلار نسبت به سایر ارزها جذابیت بیشتری پیدا کند، زیرا بازدهی دارایی‌های دلاری همچنان در سطوح بالا باقی می‌ماند. این وضعیت برای ارزهایی مانند یورو و پوند که بانک‌های مرکزی‌شان به‌طور جدی‌تر به فکر کاهش نرخ بهره هستند، یک نقطه ضعف است. بنابراین افت احتمال کاهش نرخ بهره یکی از مهم‌ترین محرک‌های قدرت دلار در هفته اخیر بود.

۸. اثر اظهارات مقامات فدرال رزرو بر انتظارات بازار

سخنان هماک و پالسون به‌طور محسوسی بر انتظارات نرخ بهره تأثیر گذاشت. هماک نسبت به سطح فعلی قیمت‌ها ابراز نگرانی کرد و به‌طور غیرمستقیم اشاره داشت که کاهش بیشتر نرخ بهره ممکن است باعث بازگشت تورم شود. پالسون نیز تأکید کرد که باید میان کاهش سرعت بازار کار و خطر تورم پایدار تعادل برقرار کرد. این اظهارنظرها باعث شد معامله‌گران برداشت کنند که فدرال رزرو هنوز آمادگی کاهش نرخ بهره را ندارد. تأثیر این سخنان تقریباً فوری بود: دلار حمایت شد، بازدهی اوراق بالا رفت و فشار بر ارزهای دیگر افزایش یافت.

۹. رشد فراتر از انتظار NFP و اثر چندلایه آن بر رفتار دلار

گزارش NFP که افزایش ۱۱۹ هزار واحدی اشتغال را در سپتامبر نشان می‌داد، به‌طور قابل‌توجهی بالاتر از انتظارات بازار بود و همین موضوع در ابتدا باعث تقویت دلار شد. اما این داده، تنها بخشی از تصویر بود؛ زیرا بازنگری‌های منفی مربوط به ماه‌های گذشته، این رشد را تا حدی خنثی می‌کرد. بازار کار آمریکا هنوز به اندازه کافی قوی است که فدرال رزرو را از کاهش سریع نرخ بهره باز دارد، اما در عین حال نشانه‌هایی از کاهش شتاب اشتغال وجود دارد که امکان ورود فدرال رزرو به مرحله تسهیل در سال آینده را توجیه می‌کند. این دوگانگی موجب شد جفت‌ارزهای اصلی مانند EUR/USD و GBP/USD در ساعات اولیه پس از گزارش، نوسانات پرتکراری تجربه کنند. معامله‌گران بین دو سناریوی متفاوت گیر کرده بودند: اقتصاد هنوز مقاوم است، اما روند کند شدن تدریجی آن آغاز شده. نتیجه این شد که دلار ابتدا تقویت شد، سپس وارد فاز تثبیت شد و در نهایت جایگاه خود را کمی بالا‌تر از سطح ۱۰۰ حفظ کرد.

۱۰. جهش DXY به بالاترین سطح دو هفته‌ای و اهمیت این مقاومت

شاخص دلار آمریکا در روز پنجشنبه توانست برای نخستین بار در دو هفته اخیر از سطح ۱۰۰.۳۰ عبور کند؛ سطحی که به‌عنوان یک مقاومت میان‌مدت شناخته می‌شود. رسیدن به این سطح نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران همچنان به دلار به‌عنوان یک ابزار پوشش ریسک نگاه می‌کنند. تداوم عدم قطعیت درباره سیاست‌های پولی جهان، نگرانی از کندی رشد اقتصادی چین، و ریسک‌های ژئوپلیتیکی سبب شده‌اند جریان‌های سرمایه‌ای از دارایی‌های پرریسک به سمت دلار منتقل شوند. هرچند این مقاومت اجازه صعود بیشتر را نداد، اما حفظ این سطح روانی باعث شد روند صعودی هفتگی دلار ادامه یابد. در چنین شرایطی معمولاً ارزهای کالامحور مانند AUD و NZD بیشترین فشار را تجربه می‌کنند، زیرا در محیط‌های پرریسک جذابیت کمتری دارند.

۱۱. تأثیر آمار صادرات و PMI ژاپن بر نوسانات USD/JPY

انتشار داده‌های صادرات ژاپن که افزایش قابل‌توجهی را نسبت به سال گذشته نشان می‌داد، موجب تقویت اولیه ین شد. صادرات قوی به‌طور معمول سیگنالی مثبت برای اقتصاد ژاپن است و می‌تواند انتظارات سیاستی بانک مرکزی را تغییر دهد. همزمان، افزایش PMI تولید بانکی ژیبون نیز بیانگر بهبود فعالیت‌های صنعتی بود. با وجود این داده‌های مثبت، USD/JPY تنها اندکی کاهش یافت و همچنان بالای ۱۵۷ معامله شد. دلیل این رفتار آن است که بازار انتظار دارد بانک مرکزی ژاپن تنها با سرعتی بسیار آهسته سیاست‌های پولی خود را تغییر دهد. اختلاف بازدهی میان اوراق آمریکا و ژاپن همچنان بسیار زیاد است و این باعث می‌شود خریداران دلار حتی در مواجهه با داده‌های مثبت ژاپن نیز قدرت بالایی داشته باشند. همچنین معامله‌گران از مداخله احتمالی دولت ژاپن در سطوح پایین ین هراس دارند، اما هنوز نشانه‌ای جدی از دخالت وجود ندارد.

۱۲. بسته محرک بزرگ ژاپن و اثر دوگانه آن بر ین

تصویب بسته محرک اقتصادی ۲۱.۳ تریلیون ینی توسط دولت ژاپن یکی از عوامل مهم تعیین‌کننده مسیر آینده ین است. این بسته که یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های تحریک اقتصادی از زمان همه‌گیری است، با هدف افزایش مصرف داخلی، حمایت از صنایع و جبران فشار تورمی ارائه شده است. از یک سو، چنین بسته‌هایی معمولاً به رشد اقتصادی کمک کرده و در میان‌مدت موجب تقویت ارز می‌شوند؛ اما از سوی دیگر، از نگاه بازار فارکس نوعی سیاست انبساطی به شمار می‌آیند که ارزش پول ملی را کاهش می‌دهد. همین دوگانگی باعث شد ین واکنش خفیفی نشان دهد و USD/JPY همچنان روندی نوسانی اما بدون شکست سطوح کلیدی داشته باشد. سرمایه‌گذاران منتظرند ببینند آیا این بسته در گزارش‌های آتی اثر ملموسی بر مصرف‌کننده ژاپنی خواهد داشت یا خیر.

۱۳. نقش تورم ژاپن و جایگاه USD/JPY در پیش‌بینی‌های سیاستی

داده‌های تورم مصرف‌کننده اصلی ژاپن که نشان می‌داد تورم همچنان بالاتر از هدف ۲٪ باقی مانده، به‌طور طبیعی باید موجب تقویت ین شود، زیرا بازار انتظار دارد بانک مرکزی واکنش نشان دهد. اظهارات رئیس بانک مرکزی، کازوئو اوئدا، مبنی بر بررسی افزایش نرخ بهره در نشست‌های آینده نیز این انتظارات را تقویت کرد. با این حال، بازار به تجربه می‌داند که بانک مرکزی ژاپن یکی از محتاط‌ترین بانک‌های جهان است و هرگونه تغییر سیاست به‌صورت بسیار تدریجی اتفاق می‌افتد. به همین علت، دلار/ین (USD/JPY) تنها تا محدوده ۱۵۶.۷۵ اصلاح شد و سپس دوباره به سمت بالا بازگشت. اختلاف نرخ بهره میان آمریکا و ژاپن هنوز اولین عامل جهت‌دهنده این جفت‌ارز است و تا زمانی که فدرال رزرو نرخ‌های بالا را حفظ کند، ین قدرت زیادی برای تقویت پایدار ندارد.

۱۴. کاهش خرده‌فروشی بریتانیا و واکنش محتاطانه GBP/USD

خرده‌فروشی بریتانیا در ماه اکتبر ۱.۱٪ کاهش یافت که نشان‌دهنده ضعف تقاضای مصرف‌کننده در این کشور است. در حالت عادی چنین داده‌ای باید پوند را تضعیف کند، اما پوند/دلار (GBP/USD) تنها نوسانی محدود داشت. دلیل این رفتار آن است که بازار در حال حاضر بیش از داده‌های داخلی، به سیاست‌های آتی دولت و بودجه‌ای که قرار است توسط وزیر دارایی ریچل ریوز ارائه شود توجه دارد. از سوی دیگر، انتظارات از بانک مرکزی انگلستان برای کاهش نرخ بهره در ماه‌های آینده نسبتاً تثبیت شده و این موضوع از ایجاد شوک جدید جلوگیری می‌کند. نتیجه آن شد که پوند در نزدیکی ۱.۳۰۸۵ معامله شد بدون اینکه روند قیمتی خود را بشکند. این نشان‌دهنده نوعی فاز انتظار در بازار پوند است.

۱۵. افزایش یورو بر پایه داده‌های قدرتمند PMI خدمات منطقه یورو

یورو پس از چند روز فشار فروش، به دلیل انتشار داده‌های مثبت PMI خدمات منطقه یورو رشد کرد. بخش خدمات که موتور اصلی رشد اقتصادی اروپا است، در ماه نوامبر سریع‌ترین رشد ۱۸ ماه اخیر را تجربه کرد. همین داده‌ها باعث شد معامله‌گران این برداشت را داشته باشند که اقتصاد اروپا برخلاف نگرانی‌ها هنوز در حال انقباض نیست. این موضوع باعث شد یورو/دلار (EUR/USD) از سطوح پایین خود فاصله بگیرد و تا حدود ۱.۱۵۳۸ رشد کند. این افزایش در زمانی اتفاق افتاد که داده‌های آمریکا مبهم بود و همین موضوع فضای کافی برای اصلاح صعودی یورو ایجاد کرد.

۱۶. کاهش جزئی PMI ترکیبی اما ادامه حضور در محدوده رشد

شاخص PMI ترکیبی منطقه یورو از ۵۲.۵ به ۵۲.۴ کاهش یافت، اما همچنان برای یازدهمین ماه متوالی بالاتر از ۵۰ قرار گرفت. این موضوع نشانه روشنی از مقاومت اقتصاد اروپا در مقابل فشارهای جهانی، بالا بودن هزینه‌های انرژی و ضعف تجارت جهانی است. باقی ماندن در محدوده رشد باعث شد احساسات سرمایه‌گذاران نسبت به آینده یورو مثبت‌تر شود. تحلیلگران ING نیز اشاره کردند که بنگاه‌ها در حال سازگار شدن با محیط تعرفه‌ای جدید هستند و این موضوع از یورو حمایت قابل‌توجهی می‌کند. بنابراین کاهش جزئی این شاخص نتوانست اثر منفی قابل‌توجهی بر یورو بگذارد.

۱۷. ادامه فشار بر EUR/USD با وجود رشد روز جمعه

اگرچه یورو در روز جمعه کمی تقویت شد، اما EUR/USD همچنان در یک روند نزولی کوتاه‌مدت قرار دارد. کاهش پنج‌روزه پیشین نشان داد که سرمایه‌گذاران هنوز نگران سیاست‌های پولی اروپا و فاصله میان بازدهی اوراق آمریکا و اروپا هستند. اصلاح صعودی اخیر اگر نتواند سطح ۱.۱۵۶۰/۶۵ را شکسته و تثبیت شود، احتمال بازگشت روند نزولی بسیار بالاست. بسیاری از معامله‌گران این سطوح را به‌عنوان نقاط تصمیم‌گیری تکنیکال در نظر گرفته‌اند و رفتار قیمت در هفته آینده می‌تواند نشان دهد آیا یورو توانایی بازیابی عمیق‌تر دارد یا خیر.

۱۸. کاهش ارزش AUD/USD زیر فشار ریسک‌گریزی و داده‌های چین

دلار استرالیا/دلار آمریکا روز پنجشنبه حدود ۰.۶ درصد کاهش یافت و سپس در اوایل جمعه نزدیک به ۰.۶۴۵۰ تثبیت شد. دلیل اصلی فشار فروش، کاهش تمایل سرمایه‌گذاران به ریسک بود، زیرا داده‌های چین همچنان ضعیف‌تر از انتظار منتشر می‌شوند و نگرانی‌هایی درباره کندشدن اقتصاد جهانی وجود دارد. با وجود اینکه PMIهای استرالیا عملکرد خوبی داشتند و نشان‌دهنده گسترش فعالیت‌های اقتصادی بودند، اما این داده‌ها نتوانستند ترس بازار را خنثی کنند. اقتصاد استرالیا به‌شدت به چین وابسته است و هر نشانه‌ای از ضعف در چین مستقیماً AUD را تحت فشار قرار می‌دهد.

داده‌های استرالیا نشان داد که شاخص مدیران خرید کامپوزیت جهانی S&P از ۵۲.۱ در ماه اکتبر به ۵۲.۶ در ماه نوامبر افزایش یافته است که نشان دهنده گسترش مداوم فعالیت تجاری بخش خصوصی است.

۱۹. افت محدود USD/CNY و نشانه‌های بهبود ملایم یوآن

جفت‌ارز دلار/یوان (USD/CNY) با کاهش ۰.۱٪ به ۷.۱۰۹۳ رسید. دولت چین در هفته‌های اخیر اقدامات متعددی در حمایت از اقتصاد و بازار املاک انجام داده و همین موضوع باعث شده یوآن کمی تقویت شود. با این حال، روند کلی همچنان به نفع دلار است و یوآن نتوانسته از محدوده فشار فروش خارج شود. کاهش تنش‌های تجاری اخیر و ورود نقدینگی توسط بانک مرکزی چین نشانه‌هایی مثبت برای ارز چین هستند، اما فاصله میان نرخ بهره آمریکا و چین همچنان بزرگ است و این موضوع اجازه تقویت پایدار را به یوآن نمی‌دهد.

۲۰. جمع‌بندی شرایط معاملات و چشم‌انداز روزهای آینده

بازار در روز جمعه در فضایی آمیخته از عدم اطمینان معامله شد. دلار اندکی عقب نشست اما همچنان قوی باقی ماند. یورو با داده‌های قوی PMI خدمات تقویت شد، پوند با وجود داده‌های ضعیف داخلی ثبات نسبی داشت، ین تحت تأثیر تورم داخلی رشد کرد، و دلار استرالیا به دلیل نگرانی‌های جهانی ضعیف ماند. این مجموعه داده‌ها، در کنار رویکرد محتاطانه بانک‌های مرکزی، باعث شد اکثر جفت‌ارزها در محدوده‌هایی فشرده و حساس معامله شوند. اکنون بازار منتظر داده‌های PMI آمریکا، سخنرانی مقامات فدرال رزرو و داده‌های تورمی هفته آینده است. این سه عامل می‌توانند روند دلار و سایر جفت‌ارزها را در کوتاه‌مدت تعیین کنند.