هفته دفاع مقدس فرصتی دوباره است برای مرور هشت سال مقاومت و ایثار مردمی که با دستان خالی اما ایمانی راسخ، مقابل تجاوز ایستادند و امروز میراث آن روزها را به نسل‌های تازه می‌سپارند.
گروه جامعه هیچ یک – در تقویم ملی ایران، روزهایی وجود دارد که نه تنها یادآور یک واقعه تاریخی، بلکه تداعی‌گر هویت و ریشه‌های ملت است، هفته دفاع مقدس از جمله همین روزهاست؛ روزهایی که هر سال از ۳۱ شهریور آغاز می‌شود و به مدت یک هفته ادامه دارد، این هفته فرصتی است تا مردم ایران به یاد بیاورند چگونه همبستگی، ایمان و ایثار توانست ملتی را در برابر سخت‌ترین تهدیدهای خارجی سربلند نگه دارد.
آغاز یک حماسه
۳۱ شهریور ۱۳۵۹ یادآور حمله رژیم بعث عراق به خاک ایران است؛ روزی که مردم ایران با وجود غافلگیری، با تمام توان ایستادند تا خاک و هویتشان را حفظ کنند، این روز نقطه آغاز جنگی هشت‌ساله شد که در تاریخ معاصر ایران با عنوان «دفاع مقدس» شناخته می‌شود؛ دفاعی که نه تنها بُعد نظامی، بلکه بُعد فرهنگی، اجتماعی و انسانی گسترده‌ای داشت.
در واقع دفاع مقدس بر تارک تاریخ ایران و دل مردم این مرز و بوم نشسته است، این دوران پرفراز و نشیب، نماد ایثار، شجاعت و همبستگی ملت ایران است، یادآور عزیزانی است که در راه حفظ ارزش‌ها و ناموس کشور جانفشانی کردند و نامشان در تاریخ جاودانه ماند، در این جنگ، عشق و ایثار بر کینه و تنفر چیره شد و مردم با دلی پر از ایمان و اراده‌ای آهنین، در برابر دشمن ایستادند.
یاد شهیدان دفاع مقدس را باید گرامی داشت، زیرا آنها با فداکاری‌هایشان، به ما آموختند که برای سرزمین و آرمان‌ها باید ایستاد آنها جان شیرینشان را فدا کردند تا مرز و بوم و ناموسشان در امان بماند، در واقع دفاع مقدس نه تنها جنگی برای حفظ خاک کشور، بلکه نبردی برای هویت و فرهنگ ایران بود، این دوران داستان مقاومت و پایمردی است که همچنان در دل‌هایمان زنده است و به ما قوت می‌دهد تا در برابر چالش‌های زندگی ایستادگی کنیم.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران در سال ۱۳۵۷، روابط ایران و عراق تحت رهبری صدام حسین رو به تیره‌گی گذاشت، صدام که به دنبال گسترش نفوذ خود در منطقه بود، قصد داشت از اوضاع نامساعد داخلی ایران بهره‌برداری کند بنابراین با تکیه بر کشورهای دیگر به ویژه ایالات متحده و کشورهای غربی به خاک ما حمله کرد این حمله در حالی رخ داد که ارتش ایران هنوز خود جمع و جور نکرده بود اما با تکیه بر حمایت های داخلی و مردمی و با سلاح ایمان به دفاع از مرز و بوم خود پرداخت.
هر چند جان های زیادی در این راه نثار شد، بر اساس آمار ۲۳۰ هزار و ۱۱۹ شهید خاک وطن را گلگون کردند، همچنین ۶۸۴ هزار و ۱۹ نفر جانباز شدند که از این تعداد ۵۸۵ هزار و ۶۴۲ نفر در قید حیات هستند، علاوه بر این تعداد زیادی از رزمندگان در مدت هشت سال دفاع مقدس اسیر شدند که تعدادی در این فاصله به شهادت رسیدند و تعداد ۴۳ هزار و ۴۸۳ آزاده هستند، کل خانواده شهدا و ایثارگران تحت پوشش بنیاد شهید ۳ میلیون و ۸۴۸ هزار و ۶۹۸ خانواده است.
اما در این مدت شیرزنان این مرز و بوم نیز تمام قد و پررنگ کنار مردان در دل جبهه ها و پشت جبهه ها ایستادند که در این راستا ۶ هزار و ۳۲۳ نفر از بانوان به درجه رفیع شهادت رسیدند.
رهبر انقلاب هم درباره اهمیت دفاع مقدس فرمودند که جنگ هشت ساله، ما را قوی‌تر کرد، اگر جنگ هشت ساله نبود، این سرداران شجاع، این مردان برجسته نشان داده نمی شدند، در بین ملت بروز نمی کردند؛ این حرکت عظیمِ مخلصانه‌ی مردم مجال بروز و ظهور پیدا نمی کرد.
ایشان همچنین بیان کردند جنگ تحمیلی را دشمن برای خاموش کردن انقلاب به راه انداخت، اما همین جنگ تحمیلی باعث شعله‌ورتر شدن نیروی انقلاب و روحیه‌ی انقلاب شد.
یادمان شهیدان
اکنون با گذشت ۳۷ سال از پایان جنگ، هنوز آن رشادت ها در دل ایرانیان زنده است و در هفته دفاع مقدس برنامه های متنوعی در سراسر کشور اجرا می شود، از جمله اینکه مزار شهدا در شهرها و روستاهای ایران میزبان خانواده‌ها و جوانانی است که برای ادای احترام به قهرمانان تاریخ کشور می‌آیند، یادواره‌ها و مراسم گرامیداشت شهدا، فرصتی است برای بازخوانی زندگی کسانی که با ایثار و فداکاری، آرامش امروز را به ارمغان آوردند.
همچنین رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پیامی به مناسبت این هفته گفته بود که دفاع مقدس حماسه‌ای عزت‌آفرین برای ملت ایران است.
سعید اوحدی در این پیام، با یادآوری فرمایش رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه «دفاع مقدس، جنگِ سرتا پا افتخار است»، دفاع مقدس را دوره‌ای حماسی و عزت‌آفرین برای ملت ایران دانست.
انتقال فرهنگ ایثار به نسل جوان
دفاع مقدس نه‌تنها یک جنگ نظامی، بلکه یک جنگ فرهنگی و ارزشی نیز بود، این جنگ تأثیر عمیقی بر تاریخ معاصر ایران و منطقه داشت و موضوعات زیادی را در جامعه به بحث گذاشت، یادآوری این واقعه به بخش‌های فرهنگی، اجتماعی و تاریخی ایران کمک می‌کند، بر این اساس یکی از اهداف اصلی برگزاری هفته دفاع مقدس، آشنایی نسل جوان با ارزش‌های مقاومت و ایثار است، مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز فرهنگی کشور در این هفته میزبان برنامه‌های آموزشی و هنری می شوند تا دانش‌آموزان و دانشجویان با روایت‌های مستند از آن سال‌ها، بیش از پیش به اهمیت استقلال و امنیت ملی پی ببرند.
علاوه بر این هشت سال مقاومت مردم ایران الهام‌بخش بسیاری از آثار ادبی، سینمایی و هنری شده است، فیلم‌ها، کتاب‌ها و سرودهایی که در این سال‌ها خلق شده، توانسته‌اند بخشی از روایت آن دوران را برای آیندگان ماندگار کنند، این میراث فرهنگی امروز نقش مهمی در بازنمایی ارزش‌های ملی و مذهبی دارد.
با توجه به اهمیت این موضوع هر روز از هفته دفاع مقدس با محورهای مشخصی به بزرگداشت بخش‌های مختلف مقاومت و ایثار ملت ایران اختصاص دارد که امسال با عناوینی از جمله « یاد ایثارگران، اهداکنندگان طلا به جبهه‌ها و تجلیل از غرور و وحدت ملی»، «جوانان، علم و پژوهش و نقش آنها در قدرت ملی»، « زنان، مدافعان خانواده و جامعه» ، « یاد شهیدان، جانبازان و آزادگان و نقش آنها در آفرینش افتخار ملی» ، « دفاع همه‌جانبه، پشتیبانی مردمی و اصناف، سربازان و معنویت» ، « نقش نیروهای مسلح، بسیج، جهادی‌ها، روحانیت و عشایر به ویژه پیشگامان کُرد مسلمان » ، « ولایت‌مداری، بصیرت، دشمن‌شناسی و استکبارستیزی » و « فرماندهان، تکریم‌کنندگان، حماسه‌آفرینان » نامگذاری شده است.
برنامه‌های رسمی امسال
امسال نیز همچون سال‌های گذشته، برنامه‌های متنوعی در سطح کشور در حال برگزاری است؛ از رژه نیروهای مسلح در تهران و مراکز استان‌ها گرفته تا افتتاح نمایشگاه‌های عکس و کتاب، نشست‌های تخصصی درباره ابعاد جنگ تحمیلی و همچنین پخش ویژه‌برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، در بسیاری از شهرها، یادواره شهدا و شب خاطره با حضور رزمندگان و خانواده‌های ایثارگران برگزار می‌شود.
هفته دفاع مقدس نشان داد هیچ قدرتی توان مقابله با اراده ملت را ندارد
دفاع مقدس فقط در داخل کشور اهمیت ندارد بلکه فراتر از مرزهای ایران، نمادی از ایستادگی یک ملت در برابر تجاوز و سلطه‌طلبی است، پیام این مقاومت، امروز برای بسیاری از ملت‌های منطقه الهام‌بخش است و در ادبیات سیاسی بین‌المللی نیز به عنوان نمونه‌ای از «دفاع مشروع» شناخته می‌شود.
دفاع مقدس به عنوان یکی از مهمترین و پربارترین دوران تاریخی جمهوری اسلامی ایران نشان داد که مردم ایران با ایستادگی و مقاومت خود به دنیا نشان دادند که هیچ قدرتی نمی تواند پیروزی و استقلال را از این مردم بگیرد همچنین نشان دادند که هیچ قدرتی توان مقابله با اراده این ملت را ندارد از سوی دیگر دفاع مقدس نشان دهنده قدرت و توانایی نظامی ایران است که باعث شد ایران به عنوان یکی از قدرت‌های نظامی منطقه و جهان شناخته شود.
