سیب‌زمینی، یک عضو همیشگی سفره ایرانی است که سال‌ها میان دو جبهه سلامت و بیماری در رفت‌وآمد است. مطالعات تازه نشان میدهد نحوه پخت این خوراک محبوب می‌تواند سرنوشت آن را در بدن تغییر دهد، مصرف زیاد سیب‌زمینی سرخ‌کرده، به‌ویژه در میان افرادی که مستعد دیابت نوع دو هستند، می‌تواند خطر بروز این بیماری را افزایش دهد.
به گزارش هیچ یک زندگی- در بین ما عاشقان سیب‌زمینی سرخ‌کرده کم نیستند، ما امیدواریم با خواندن این مطلب در انتخاب خود تجدید نظر کنند و سیب زمینی را به صورت دیگری برای مثال بخارپز یا آبپز استفاده کنند. سایت مدیکال نت پژوهشی را بر مبنای مجله BMJ منتشر کرده که بر اساس آن نشان میدهد روغن داغ یا فر داغ متابولیسم سیب زمینی را به کلی تغییر داده و خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را به شدت افزایش میدهد.
بر اساس آزمایش انجام شده کسانی که سه وعده یا بیشتر سیب‌زمینی سرخ‌کرده در هفته مصرف می‌کنند، در مقایسه با کسانی که کمتر از یک وعده در هفته می‌خورند، حدود ۲۰٪ افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ دارند. شدت این رابطه با افزایش دفعات مصرف بیشتر بالا می‌رود تا حدی که کسانی که پنج وعده یا بیشتر در هفته می‌خوردند، تا ۲۷٪ ریسک بیشتری دارند. این در حالی است که سیب‌زمینی پخته، آبپز یا پوره شده چنین رابطه‌ای را نشان ندادند.
پخته‌شدن سیب‌زمینی به روش آبپز یا بخارپز باحفظ ارزش غذایی باعث کاهش چربی و کنترل آزادسازی قند می شوداما این همه ماجرا نیست؛ پخته‌شدن سیب‌زمینی به روش آبپز یا بخارپز نه‌تنها ارزش غذایی آن را حفظ می‌کند، بلکه با کاهش چربی و کنترل آزادسازی قند، مصرف آن را برای اغلب افراد بی‌خطر می‌سازد. نکته جالب اینجاست که حتی انتخاب سیب‌زمینی سردشده پس از پخت، می‌تواند به دلیل تشکیل نشاسته مقاوم، اثرات بهتری بر کنترل قند خون داشته باشد.
کارشناسان تغذیه تأکید می‌کنند که مشکل از خود سیب‌زمینی نیست، بلکه از عادات پخت‌وپز و حجم مصرف ناشی می‌شود. بنابراین، اگر به فکر سلامت قلب و قند خونتان هستید، شاید وقت آن رسیده که سیب‌زمینی سرخ‌کرده را به مهمانی‌های گاه‌به‌گاه بسپارید و در زندگی روزمره، آبپز و بخارپز را جایگزین کنید. این تغییر کوچک می‌تواند به‌اندازه یک تصمیم بزرگ، آینده سلامتتان را تحت تأثیر قرار دهد.
پشت پرده این روغن، کالری و شاخص گلیسمی چه می‌گذرد؟
چرا فقط سیب‌زمینی سرخ‌کرده مشکل‌ساز است؟ دو عامل اصلی در بازی‌اند
افزایش کالری و چربی سرخ‌کردن، به سیب‌زمینی کالری و چربی اضافی میدهد که می‌تواند منجر به افزایش وزن شود و افزایش وزن رابطه مستقیم با دیابت دارد.
شاخص گلیسمی و فرآوری، سیب‌زمینی ذاتاً نشاسته‌دار است؛ وقتی با روش‌هایی آماده شود که چربی و نمک اضافه می‌کنند یا محصولات فرآوری‌شده سیب‌زمینی استفاده می‌شود، اثرات نامطلوب متابولیک تقویت می‌شود. مطالعه نشان میدهد حدود نیمی از ارتباط بین مصرف سیب‌زمینی سرخ‌کرده و دیابت از مسیر افزایش BMIوزن میانجی‌گری می‌شود، یعنی بخشی از مشکل به وزن بر میگردد، اما همه‌اش نه.
غلات کامل و سبزیجات را جایگزین کنید
محققان محاسبه کردند که اگر شما سه وعده سیب‌زمینی در هفته را با غلات کامل جایگزین کنید، ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ حدود ۸٪ کاهش می‌یابد. حتی جایگزین کردن با سبزیجات غیرنشاسته‌ای یا حبوبات نیز به کاهش این خطر کمک کرده اند. نکته معکوس هم وجود دارد، جایگزینی سیب‌زمینی پخته یا آبپز با برنج سفید، خطر ابتلا به دیابت را افزایش میدهد.
در استفاده از سیب زمینی چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
عادات غذایی بخشی از سبک زندگی‌اند؛ سیگاری بودن، تحرک، الگوی کلی رژیم و وضعیت اقتصادی و اجتماعی روی یکدیگر تاثیر می‌گذارند.بنابراین،
– مصرف سیب‌زمینی سرخ‌کرده را تا حد امکان کم کنید.
– راه‌های پخت سالم‌تر را انتخاب کنید.
– در وعده‌ها از غلات کامل و سبزیجات بیشتر استفاده کنید.
– وزن بدن را تحت نظر داشته باشید.
سخن پایانی
سیب‌زمینی به‌خودی‌خودشیطان غذایی نیست و زمانیکه ساده و متعادل مصرف شود، منبعی از ویتامین‌ها و پتاسیم است. اما این خوراکی وقتِی درون روغن داغ غوطه‌ور شده و به‌صورت مکرر مصرف شود، تبدیل به یک عامل قابل‌توجه در افزایش احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ می‌شود.
