پس از شکست تیم ملی فوتبال ایران مقابل قطر و نمایش نه‌چندان خوب شاگردان امیر قلعه‌نویی در دوحه، زنگ خطر برای فوتبال ملی ایران با توجه به افزایش میانگین سنی بازیکنان تیم ملی به صدا درآمده و اهالی فوتبال ایران، بحق نگران وضعیت تیم ملی ایران و فوتبال کشورمان در ادامه راه هستند. با تمام فراز و فرودی که در دو سال اخیر فوتبال ملی ایران پشت سر گذاشته، دیگر پروسه صعود تیم ملی به جام جهانی ۲۰۲۶ به پایان رسیده و از این به بعد، حضور قدرتمند در جام جهانی و آماده‌سازی تیم برای حضور در این رقابت بزرگ و تقابل با تیم‌های مدعی فوتبال دنیا باید دغدغه اصلی کادر فنی تیم ملی و فدراسیون فوتبال ایران باشد. با این حال توجه صرف به مسیر گذشته و فقدان نگاه آینده‌نگر، موضوعی است که در حال حاضر راجع به وضعیت تیم ملی احساس می‌شود؛ بویژه در شرایطی که با وجود استفاده از یک ترکیب مسن که نسبت به ۱۰ ترکیب دیگر تیم ملی در دوران حضور خود امیر قلعه‌نویی میانگین سنی بالاتری داشت، سرمربی تیم به استفاده از جوانان و تاوان جوانگرایی اشاره کرد. از این مسأله که بگذریم، انتقاد صریح و تند از داوری و بیانیه رسمی فدراسیون فوتبال در خصوص اعتراض به عملکرد قاضی اهل عربستان، در شرایطی که ایران چندان عملکرد خوبی در زمین نداشت، بیشتر فرار رو به جلو و نپذیرفتن حقیقت در خصوص ضعف‌های تیم ملی محسوب می‌شود. ضعف‌هایی که با توجه به تعداد مسابقات تدارکاتی و اردوها تا تابستان آینده، فرصت چندانی برای رفع کردن آنها وجود ندارد و پذیرفتن آن، می‌تواند اولین قدم برای بهبود وضعیت تیم ملی فوتبال ایران باشد. پس از شکست مقابل قطر، برخی از پیشکسوتان و افراد صاحبنظر فوتبال ایران در مصاحبه با رسانه‌های مختلف، نگرانی‌های خود در خصوص آینده تیم ملی و روند کند تغییر نسل را مطرح کردند که خود، نشان از نگرانی جامعه فوتبال در خصوص شرایط تیم ملی ایران و آینده فوتبال کشور دارد. به امید اینکه این نگرانی از سرنوشت فوتبال ملی یک کشور، انتقادات شخصی و با حب و بغض برداشت نشود.
ابراهیم قاسم‌پور، اسطوره فوتبال ایران در واکنش به عملکرد تیم ملی و پاسخ به انتقادات گفت: «متأسفانه وقتی انتقادی از تیم ملی می‌شود در حالی که این انتقاد سازنده است عده‌ای از این مسأله ناراحت می‌شوند. جای تعجب دارد که هدف از انتقاد رفع ایراد‌های تیم است و هیچ هدف دیگری نیست. انتظار داشتم که لیست تیم ملی شامل ۶۰ درصد بازیکن جدید برای مرحله آخر انتخابی جام جهانی باشد. بازیکنانی که تجربه بالا و سن بالایی دارند، نباید در این لیست قرار می‌گرفتند. دلیلش هم روشن است، ما صعودمان قطعی شده بود و نیازی به امتیاز نداشتیم. می‌شد فقط به دنبال پشتوانه‌سازی باشیم. وقتی میانگین سنی تیم ملی بالاست و فقط دو بازیکن ما یعنی حسین‌زاده و محبی کمتر از ۲۵ سال داشتند و دیگر نفرات ۲۹ سال به بالا داشتند، پس در حقیقت جوانگرایی خاصی صورت نگرفته است، از طرفی با قبول شکست برابر قطر، اجازه داده می‌شود تا انتقاد بیشتر شود. اگر با بازیکنان جوان بروید و شکست بخورید، کسی انتقاد نمی‌کند و حتی حمایت می‌شود. ممکن است گفته شود حسین‌زاده و محبی خوب بازی نکردند و اگر جوانان بیشتری هم به زمین می‌رفتند انتقاد بیشتری صورت می‌گرفت، اما تیمی که صعود کرده و می‌خواهد عنوان صدرنشینی را حفظ کند با بازیکنان جوان صاحب انگیزه بیشتری بود. تفکر تازه و جدیدی در تیم ملی ندیدیم. فراموش نکنیم که تیم ملی خوب بازی نکرد و باخت. نباید در روی یک پاشنه بچرخد. باید تفکر نو به تیم ملی وارد شود تا عملکرد بهتری داشته باشد. اگر تیم ملی برابر قطر مصدومی نداشت سرمربی از قایدی، آزمون، محبی و چه بسا جهانبخش و کنعانی‌زادگان هم بازی می‌گرفت. باید جایگزین خوبی برای بازیکنان مصدوم داشت و متأسفانه ما در خیلی پست‌ها برای نفرات اول جایگزین نداریم و دست سرمربی بسته است.»
مدیرروستا: تاکتیک مشخصی نداشتیم
یکی از ستارگان تیم ملی ایران در مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه یعنی علی‌اصغر مدیرروستا، با انتقاد از شرایط فعلی تیم ملی ایران پس از شکست مقابل قطر گفت: «با اینکه قبل از اخراج میلاد محمدی، بازیکن قطری باید اخراج می‌شد اما در نهایت این اتفاق به ضرر ما تمام شد. با این حال فکر می‌کنم مورد اصلی در بی‌انگیزگی بازیکنان بود و تیم ملی ایران جور دیگری بازی می‌کرد. کادرفنی به دنبال ثبت صعود بدون شکست بود اما به نظرم نتوانست روحیه رقابتی لازم را به بازیکنان تزریق کند. قطر خیلی بهتر از بازی دور رفت بود. آنها پخته‌تر بازی کردند و از افت فنی ما نهایت استفاده را بردند. امیدوارم تعداد بیشتری از نفرات جوان به ترکیب وارد شوند و بتوانیم با خون جدید در رگ‌های تیمی که به هر حال پا به سن گذاشته، مقابل کره شمالی قرار بگیریم. مقابل قطر تاکتیک مشخصی نداشتیم؛ فقط توپ به طارمی می‌رسید و به ضربات ایستگاهی دل بسته بودیم. کلیت فوتبال ما درگیر بحران است و باید از همین حالا راهی برای اصلاح آن پیدا کنیم. نباید فقط در صحبت‌های خود از جوانگرایی بگوییم. اگر نگاهی به تیم‌هایی مثل اسپانیا و فرانسه بیندازیم، می‌بینیم که با بازیکنان ۱۸ تا ۲۰ ساله فوتبال باکیفیتی ارائه می‌دهند. ما همچنان به بازیکنان بالای ۳۰ سال وابسته‌ایم و این خطر خیلی بزرگی است. با این ساختار دفاعی متزلزل در جام جهانی فقط باید دفاع اتوبوسی کنیم. فوتبال رو به جلو ممکن نیست. اگر مقابل فرانسه یا اسپانیا بازی کنیم، به شدت آسیب می‌خوریم. حتی برابر تیم‌های سطح پایین‌تر هم با این روش مشکل خواهیم داشت.»
اقبالی: ۷۰ درصد ملی‌پوشان باید کنار بروند
مسعود اقبالی کارشناس فوتبال و مدرس کنفدراسیون فوتبال آسیا در خصوص شکست تیم ملی مقابل قطر گفت: «قطر مقابل ایران همه‌کار کرد و از لحاظ تاکتیکی بهتر از ما بود. دست‌وپای ایران بسته بود و هیچ برنامه و تاکتیکی نداشتیم. ما قبل از اخراج میلاد محمدی هم برنامه‌ای نداشتیم، در همه پست‌ها مشکل داریم و چیزی در بساط نداریم. بارها به قلعه‌نویی و دستیارانش تذکر دادم که اگر می‌خواهند در جام جهانی باشند، باید در تیم ملی پوست‌اندازی ایجاد کنند. تعدادی از بازیکنان سالخورده باید کنار گذاشته شوند و جوانانی به تیم ملی بیایند که فضای پیشرفت داشته باشند. باید با میانگین سنی پایین‌تر به جام جهانی برویم تا متحمل شکست‌های سنگین نشویم، قلعه‌نویی به این نکته مهم توجه نکرد و دیدیم که تیم ملی با بازیکنان 29 تا 35 ساله مقابل قطر به میدان رفت. این نشان می‌دهد که کادرفنی فقط دنبال نتیجه خوب است که با این تفکر به جایی نمی‌رسیم. 70 درصد بازیکنان باید کنار بروند و چهار یا پنج بازیکن از تیم فعلی به درد جام جهانی می‌خورند. سایر نفرات به‌دلیل ضعف شدید تکنیکی، تاکتیکی و روان‌شناختی توان مقابله با تیم‌های بزرگ را ندارند.» اقبالی با پایین دانستن شانس ایران برای درخشش در جام جهانی افزود: «با نسل فعلی یا نسل جوان هیچ دستاوردی در جام جهانی 2026 کسب نمی‌کنیم و باید برای دوره‌های بعدی آماده شویم. فوتبال ما دچار فروپاشی شده است و قلعه‌نویی تقصیری ندارد. باید باشگاه‌ها را ملزم کنیم که در هر بازی سه تا پنج بازیکن جوان را در زمین قرار بدهند تا آنها به بلوغ تاکتیکی برسند و به تیم ملی دعوت شوند. باید بازیکنان رده سنی 25 تا 30 یا 20 تا 25 سال به تیم ملی بیایند و در دیدارهای دوستانه با تیم‌های قدرتمند دنیا آبدیده شوند.»
