با تحویل لایحه بودجه دولت به مجلس و نوسانات اخیر بازار ارز، یکی از مهمترین سؤالات فعالان بازار خودرو و مصرفکنندگان این است که سرنوشت واردات خودرو به کجا خواهد رسید؟ پس از سالها محدودیت یا ممنوعیت واردات خودرو در دولتهای گذشته، آمارها، خبر از بهتر شدن اوضاع واردات خودرو البته به طور نسبی میدهد.
به گفته سید حامد عاملی، معاون وزیر صمت، تنها در نیمه اول سالجاری بیش از ۲۵ هزار دستگاه خودروی خارجی از گمرک ایران ترخیص شده که نسبت به سال گذشته رشد قابلتوجهی داشته و ارزشی نزدیک به نیم میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است.
آماری که نشان میدهد سیاستهای حمایتی دولت در باز کردن مسیر واردات در حال نتیجهدادن است.
افزایش ترخیص خودروها از گمرک
بازاری که در سالجاری با نوسانهای شدید و سد بلند تعرفههای واردات روبهرو بود، حالا نشانههایی از تغییر مسیر و باز شدن نسبی مسیر واردات از خود نشان میدهد. «با مشخصشدن تعرفه خودروهای وارداتی طی یک ماه اخیر، روند ترخیص خودروها از گمرک شتاب گرفته و تلاش میشود سفارشها پیش از پایان سال ترخیص شوند.» او توضیح میدهد: «بحث تعرفه تازه حدود یک ماه پیش قطعی شد و قبل از آن واردکنندگان در بلاتکلیفی به سر میبردند.» به گفته خسروانی، «این روند اگرچه هنوز با استانداردهای جهانی فاصله دارد، اما نشاندهنده تلاش سیاستگذاران برای پاسخ به تقاضای بازار و مصرفکنندگان است.»
مشکلی بابت ثبت سفارش وجود ندارد
«در کنار سفارشهای امسال ممکن است سفارشهای سال گذشته که به هر دلیلی در گمرک مانده، وجود داشته باشد؛ با این حال نکته مهم این است که خودروها با سرعت در حال ترخیص از گمرک هستند و مشکلی در این زمینه وجود ندارد. برخی تأخیرها ممکن است به صف تخصیص ارز مربوط باشد که با اقدامات انجام شده و پس از مشخصشدن تعرفهها، روند ثبت سفارش و تخصیص ارز سرعت گرفته است.»
بازار خودرو همچنان درگیر نرخ ارز
بازار خودرو در ایران اما همچنان درگیر مشکل همیشگی خود یعنی نوسانات ارزی است. وضعیتی که امید میرفت با جریان واردات تا حدی تعدیل شود، اما پیشبینیها درست از آب در نیامد و در هفتههای اخیر شاهد افزایش قیمت خودروها بودیم. «طبق روال همیشگی، وقتی نوسانات ارزی رخ میدهد، مردم برای خرید خودرو تلاش بیشتری میکنند و شاهد رشد قیمتها و تلاطم در بازار هستند.» او توضیح میدهد: «در شرایط تورمی شدید، کالاهای سرمایهای مانند طلا و ارز افزایش قیمت دارند و کسانی که از این بازار جاماندهاند، به سمت خرید خودرو میروند، بنابراین تقاضا برای خودرو بالا رفته است.»
افزایش 35 درصدی قیمت خودروهای داخلی
«بیشترین افزایش قیمت به ترتیب مربوط به خودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی بوده است. در هفتههای اخیر حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد افزایش قیمت داشتیم که عمدتاً به دلیل تقاضای تورمی اتفاق افتاده است.»
«در خودروهای اقتصادی شاهد نوسان بیشتری بودیم، چون واسطهها بیشتر به سمت خرید این خودروها میروند؛ از آن طرف خودروهای گرانقیمتتر به دلیل کاهش تقاضا کمترین رشد را داشتهاند.»
در مورد خودروهای وارداتی، اگرچه افزایش قیمت بیشتر به چشم آمد، اما بخش عمده افزایش قیمت مربوط به خودروهای داخلی و اقتصادی است. «در خودروهای بالاتر از پنج میلیارد تومان، تقاضا طبیعتاً کمتر است، چون قدرت خرید مردم محدود است و در نتیجه رشد قیمتها در این بخشها کمتر بوده است.»
خودروهای وارداتی قدیمیتر، مانند مدلهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷، کمترین افزایش قیمت را تجربه کردهاند و نمونهای مانند تیگوان ۲۰۱۸ نسبت به قبل از افزایش نرخ دلار، رشد زیادی نداشته است.» خسروانی با اشاره به برگشت واسطهها به بازار، میگوید: «متأسفانه واسطهها دوباره وارد بازار شدهاند و خودرو دوباره به کالای سرمایهای تبدیل شده است.
در ابتدای سال، بویژه خودروهای وارداتی و مونتاژی، از چرخه کالای سرمایهای خارج شده بودند و خریدوفروش بیشتر در اختیار مصرفکنندگان واقعی بود، اما اکنون بازار دوباره به دست واسطهها افتاده است. بنابراین با ادامه این روند، رشد قیمتها دور از انتظار نخواهد بود.»
