مدیرکل ثبت حریم آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی گفت: فنون و مهارت جاروبافی در راستای شناسایی، معرفی، مستندسازی و پاسداری از آن در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسیده است.
علیرضا ایزدی در گفت و گو با هیچ یک اظهار داشت: جاروبافی می توان به عنوان شاخه ای از صنایع دستی محسوب شود اما مهارت و دانش بومی آن، از مصادیق میراث فرهنگی ناملموس محسوب می شود.
وی با بیان اینکه در هر منطقه‌ای که نی‌زار یا گیاهان مناسب بافت جارو داشته باشد، این حرفه رایج است، افزود: جارو بافی بیشتر در استان‌های شمالی: گیلان و مازندران (استفاده از کولش و سوف)، خراسان جنوبی و شمالی، فارس (به‌ویژه روستاهای اطراف نی‌ریز و ارسنجان)، کرمان و سیستان و بلوچستان، اصفهان و چهارمحال و بختیاری (در بخش‌هایی که نی‌زار وجود دارد) شناخته شده است.
ایزدی تصریح کرد: تاریخچه جاروبافی در ایران قدمتی طولانی و کاملاً بومی دارد. در گذشته با توجه به فراوانی نی‌زارها و گیاهان خودرو، بافت جاروهای ساده از ساقه‌های گیاهی یک فعالیت رایج در سکونتگاه‌های روستایی بود. با توسعه کشاورزی و استقرار روستاها، تهیه‌ی جارو از نی، سوف، کولش یا شاخه‌های نازک درختان به یک حرفه مکمل کشاورزی تبدیل شد و بسیاری از روستاییان در فصل‌های کم‌کار کشاورزی به جاروبافی می‌پرداختند.
سبک‌های متفاوت جاروبافی
مدیرکل ثبت حریم آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی گفت: با توجه به نوع گیاهان بومی، سبک‌های متفاوتی از جاروبافی شکل گرفت مثلا در گیلان و مازندران: جاروهای کولشی، خراسان: جاروهای نی‌سخت و خوشه‌ای، جنوب و جنوب‌شرق: جاروهای شاخه‌ای و ترکیبی بافته می شود.
ایزدی تصریح کرد: جاروبافی تا نیمه قرن ۱۴ خورشیدی یکی از منابع درآمد قابل‌توجه در برخی روستاها بود و معمولاً به‌صورت صنایع‌دستی خانگی بدون کارگاه رسمی و با ابزار ساده انجام می‌شد. با ورود جاروهای صنعتی میزان تولید سنتی کاهش یافت اما به‌دلیل قیمت مناسب، دوام، و هویت بومی بسیاری از روستاها همچنان این حرفه را حفظ کرده‌اند و در برخی مناطق به‌عنوان محصول صنایع‌دستی گیاهی معرفی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: جاروبافی ریشه در نیازهای قدیمی زندگی روستایی دارد و به‌صورت یک سنت ماندگار و مهارت محلی تا امروز ادامه یافته است.
