ناباروری مردان یکی از چالش‌های مهم سلامت در جهان امروز است که میلیون‌ها نفر را درگیر کرده و فشار روانی و اجتماعی گسترده‌ای بر خانواده‌ها وارد می‌کند. پژوهشی تازه به بررسی این موضوع پرداخته که آیا ادویه‌ای ساده و پرکاربرد مانند دارچین می‌تواند نقشی در بهبود وضعیت اسپرم‌ها و افزایش احتمال باروری داشته باشد یا خیر.
به گزارش هیچ یک _ ناباروری، به‌ویژه در مردان، پدیده‌ای چندعاملی است و می‌تواند به دلایل مختلفی مانند مشکلات هورمونی، بیماری‌های مزمن، عفونت‌های تناسلی، آسیب به بیضه‌ها یا حتی سبک زندگی و تغذیه نامناسب ایجاد شود. براساس آمارهای جهانی، حدود نیمی از موارد ناباروری با علل مردانه ارتباط دارند. بسیاری از این مشکلات با کیفیت و کمیت اسپرم‌ها در ارتباط‌اند. از سوی دیگر، استرس، آلودگی هوا و مصرف برخی داروها نیز می‌توانند فرآیند اسپرم‌سازی را مختل کنند. در این میان، پژوهشگران به دنبال روش‌هایی طبیعی و کم‌عارضه برای بهبود وضعیت باروری مردان هستند و دارچین، به عنوان یکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی شناخته‌شده، توجه زیادی را جلب کرده است.
دارچین نه تنها یک چاشنی محبوب در آشپزی است، بلکه از دیرباز در طب سنتی برای تقویت قوای جنسی و بهبود عملکرد بدن به کار رفته است. ترکیبات فعال موجود در آن مانند سینامالدهید و ترپن‌ها خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی دارند که می‌توانند از سلول‌ها در برابر آسیب محافظت کنند. این ویژگی‌ها باعث شده‌اند دانشمندان احتمال دهند که دارچین بتواند با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در سیستم تولیدمثل، به بهبود کیفیت اسپرم‌ها کمک کند.
درپژوهشی که در همین زمینه انجام شده است، غزاله اسلامیان، استادیار گروه تغذیه سلولی و مولکولی در دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، به همراه یکی از همکاران خود و پژوهشگرانی از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران، مطالعه‌ای مروری انجام داده‌اند که به بررسی اثرات دارچین بر وضعیت اسپرم در انسان و حیوان می‌پردازد.
برای انجام این پژوهش، تیم تحقیقاتی با روشی به نام مرور نظام‌مند، تمامی مطالعات علمی منتشرشده بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ را بررسی کردند. هدف از این کار، جمع‌آوری و تحلیل علمی همه شواهد موجود درباره تأثیر دارچین بر پارامترهای اسپرم در انسان‌ها و حیوانات بود.
بر اساس نتایج این مطالعه، مصرف دارچین با افزایش غلظت و زنده‌مانی اسپرم‌ها، کاهش شکل‌های غیرطبیعی، بهبود کیفیت و همچنین تقویت یکپارچگی DNA اسپرم همراه بوده است.
در برخی مطالعات حیوانی، مانند آزمایش بر موش‌های صحرایی، استفاده از دارچین به مقدار ۷۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن باعث افزایش تحرک اسپرم شد. حتی در موش‌های مبتلا به دیابت نیز، این ادویه توانست به بهبود تعداد و تحرک اسپرم‌ها کمک کند.
جمع‌بندی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که دارچین و مشتقات آن می‌توانند با افزایش غلظت، حرکت و سلامت اسپرم‌ها نقش مثبتی در باروری ایفا کنند. این اثرات، هم در مطالعات حیوانی و هم در مطالعات انسانی مشاهده شده است. پژوهشگران تأکید کرده‌اند که مصرف متعادل و منظم دارچین ممکن است در طول زمان ویژگی‌های اسپرم را به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشد و در نهایت، به افزایش احتمال باروری کمک کند.
بر اساس تحلیل‌های تکمیلی این پژوهش که در «مجله علمی زنان، مامایی و نازایی ایران» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی مشهد منعکس شده‌اند، نتایج تمام مطالعات بررسی‌شده در یک راستا بوده‌اند، هرچند تفاوت‌هایی در میزان دوز مصرفی، مدت زمان استفاده و گونه‌های مورد مطالعه (از جمله انسان، موش، خروس و گوزن) وجود داشته است. به عنوان مثال، در برخی پژوهش‌ها، دارچین به تنهایی مورد استفاده قرار گرفته و در برخی دیگر، با ترکیبات گیاهی مانند زنجبیل یا رازیانه ترکیب شده است. در بیشتر موارد، این ترکیب‌ها اثرات قوی‌تری بر افزایش تعداد و تحرک اسپرم‌ها نشان داده‌اند. حتی در مطالعاتی که از داروهای شیمیایی مانند بوسولفان یعنی دارویی که عارضه ناباروری دارد، استفاده شده بود، افزودن دارچین باعث کاهش اثرات منفی و بهبود فرآیند اسپرم‌سازی شد.
دارچین با داشتن ترکیباتی مانند سینامالدهید، اسید سینامیک و سینامیل الکل، می‌تواند استرس اکسیداتیو را در بدن کاهش دهد؛ وضعیتی که در آن، مولکول‌های مضر به DNA اسپرم آسیب می‌زنند و تحرک آن را کاهش می‌دهند.
علاوه بر آن، خاصیت ضدالتهابی دارچین می‌تواند التهاب در سیستم تولیدمثل را کاهش دهد و سلامت اسپرم را بهبود بخشد. در نتیجه، پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند که دارچین به عنوان یک مکمل طبیعی در کنار درمان‌های رایج ناباروری مورد توجه قرار گیرد، البته با رعایت دوز و مدت مصرف مناسب.
