رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران گفت: تنها با اصلاح سیاست‌ها، بهره‌گیری از فناوری‌های موجود، تشویق بخش خصوصی و همکاری منطقه‌ای می‌توان بحران موجود در حوزه انرژی بخصوص آب و برق را کنترل کرد.
هاشم اورعی در گفت و گو با هیچ یک درباره توسعه انرژی های تجدیدپذیر در یک سال اخیر و اینکه دولت باید چه برنامه هایی را باید در دستور کار قرار دهد، اظهار داشت: ابتدا اجازه بدهید با آمار شروع کنیم؛ بیش از ۳۰ سال است که دولت در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر فعال بوده، اما امروز سهم این انرژی‌ها از کل برق تولیدی کشور کمتر از یک درصد است.
وی ادامه داد: این آمار رسمی وزارت نیرو است و نشان می‌دهد تلاش‌های گذشته در این زمینه موفق نبوده است؛ ما همواره درباره هدف‌گذاری‌ها صحبت می‌کنیم و می‌گوییم تا پایان دولت قرار است تولید به چند هزار مگاوات برسد، اما واقعیت این است که هنوز سهم تجدیدپذیرها به یک درصد هم نرسیده است.
استاد تمام دانشکده برق دانشگاه صنعتی شری تصریح‌کرد: این موضوع هم اکنون به دلیل کمبود آب بسیار مهم‌تر شده است. تابستان امسال، فقط ۱۴ درصد ظرفیت نیروگاه‌های برقابی کشور فعال بود و این میزان در بیشترین حالت توانست برق لازم را تامین کند. وقتی آب کمتر می‌شود، تولید برق نیز کاهش می‌یابد و از آنجایی که بیشترین تولید برق ما از طریق گاز است، در زمستان گاز کافی برای نیروگاه‌ها وجود ندارد. بنابراین، تنها راه واقعی، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است که تا امروز با قاطعیت موفق عمل کرده، اما با روش فعلی دولت، کارایی لازم وجود ندارد.
اورعی اضافه کرد: دولت اکنون بیشتر بر انرژی خورشیدی تمرکز کرده و اجرای پروژه‌ها توسط سازمان ساتبا به صورت کاملاً دولتی انجام می‌شود. ساتبا با همه امکانات و همکاری صندوق توسعه مردمی، پروژه‌هایی مانند هفت هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی را اجرا می‌کند، اما این روش باعث رقابت منفی با بخش خصوصی شده و عملاً موانعی برای فعالیت آنها ایجاد می‌کند.
تمرکز صرف بر انرژی خورشیدی ناکافی است
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران در ادامه اظهار داشت: تمرکز صرف بر انرژی خورشیدی ناکافی است، زیرا این نیروگاه‌ها فقط در طول روز برق تولید می‌کنند و برای تأمین برق پایدار نیاز به باتری دارند که بسیار گران است.
اورعی ادامه‌داد: به‌طور مثال، هر مگاوات ظرفیت خورشیدی بدون باتری حدود ۳۰ میلیارد تومان و با باتری نزدیک ۴۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری لازم دارد. در مقابل، کشورهای منطقه مانند عربستان سعودی ترکیبی از انرژی بادی و خورشیدی را اجرا کرده‌اند که بهره‌وری بالاتری دارد. ترکیب منابع مختلف انرژی برای تولید پایدار ضروری است، اما در ایران هنوز تمرکز صرف بر خورشیدی است.
وی افزود: در کوتاه‌مدت، تمرکز باید بر مدیریت مصرف باشد. باید با ایجاد انگیزه‌های اقتصادی، مردم و صنایع را تشویق کنیم تا مصرف خود را کاهش دهند و بار شبکه به شکل بهینه توزیع شود. تولید برق جدید چند سال طول می‌کشد و در این مدت تنها راه مدیریت بحران، اصلاح مصرف است.
بیش از ۶۰ درصد آب در شبکه های کشاورزی هدر می رود
این استاد دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به مشکلات آب در زمینه کشاورزی بیان‌داشت: بیش از ۶۰ درصد آب در شبکه‌های کشاورزی هدر می‌رود و حتی در شبکه‌های شهری مانند تهران، حدود ۲۲ درصد آب نشت دارد.
اورعی تاکید کرد: فناوری‌های کاهش مصرف آب در دنیا و ایران موجود است، اما استفاده از آن محدود و بدون برنامه‌ریزی بلندمدت بوده است.
وی افزود: قوانین داخلی نیز فشار بر خودکفایی کشاورزی را بدون توجه به محدودیت‌های منابع آب و خاک افزایش داده‌اند و این مساله باعث شده بهره‌وری پایین باقی بماند.
دیپلماسی آب ضعیف عمل کرده است
رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی انرژی ایران در خصوص استفاده از دیپلماسی آب برای رفع بخشی از مشکلات حوزه آب اظهار داشت: دیپلماسی آب در سطح منطقه‌ای ضعیف است. ایران در مذاکرات با کشورهای همسایه مانند افغانستان و ترکیه توان کافی ندارد و ضعف اقتصادی باعث کاهش قدرت چانه‌زنی در مذاکرات شده است. قدرت دیپلماسی یک کشور رابطه مستقیم با توان اقتصادی آن دارد و کاهش قدرت اقتصادی، کاهش توان مذاکره را به همراه داشته است.
اورعی تاکید کرد: عبور از بحران انرژی و آب نیازمند ترکیبی از توسعه هوشمند انرژی‌های تجدیدپذیر، مدیریت مصرف و تقویت دیپلماسی منطقه‌ای است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: تمرکز صرف بر تولید کوتاه‌مدت و اجرای پروژه‌ها توسط دولت بدون مشارکت بخش خصوصی و مدیریت مصرف، راهگشا نخواهد بود. تنها با اصلاح سیاست‌ها، بهره‌گیری از فناوری‌های موجود، تشویق بخش خصوصی و همکاری منطقه‌ای می‌توان این بحران را کنترل کرد.
