آژانس فضایی آمریکا (ناسا) با بودجه‌ای کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار، فضاپیماهای دوقلو را به سوی مریخ می‌فرستد تا رمز و راز ناپدیدشدن جَو این سیاره را حل کنند. این مأموریت که «اسکاپِید» نام دارد، با انتخاب مسیری کاملاً جدید و خلاقانه، قصد دارد مرزهای دانش و فناوری در اکتشافات سیاره‌ای را جابه‌جا کند.
به گزارش هیچ یک _ وبگاه سی‌اِن‌اِن در گزارشی آورده است:
فضاپیماهای دوقلو در آستانه آغاز سفری بی‌سابقه و پیچیده به مریخ هستند تا دلیل ناپدیدشدن تدریجی جَو این سیاره خشک و سرخ را در میلیاردها سال پیش بررسی کنند.
این مأموریت که اسکاپِید (EscaPADE) نام دارد، با پشتیبانی شرکت اَدوَنسد اسپیس (Advanced Space) و زیر نظر دانشگاه کالیفرنیا، برکلی انجام می‌شود و قرار است از یک مسیر مداری کاملاً جدید استفاده کند. این مأموریت در صورت موفقیت می‌تواند به‌عنوان یک مطالعه موردی حیاتی، انعطاف‌پذیری فوق‌العاده‌ای برای مأموریت‌های علمی سیاره‌ای آینده فراهم کند.
اسکاپِید (EscaPADE) سرواژه عبارت کاوشگرهای دینامیک گریز و شتاب پلاسما (Escape and Plasma Acceleration Dynamics Explorers) و بخشی از برنامه سیمپلکس (SIMPLEx) آژانس فضایی آمریکا (ناسا) است که با هدف کاهش چشمگیر هزینه‌ها، از محققان و شرکت‌ها برای انجام تحقیقات علمی با استفاده از فضاپیماهای کوچک حمایت می‌کند.
ارزش بالا با بودجه کم
جف پارکر (Jeff Parker)، مدیر فناوری شرکت ادونسد اسپیس، با شوخی می‌گوید: ما از کلمه ارزان استفاده نمی‌کنیم؛ بلکه می‌گوییم با ارزش بالا. ما علمی در سطح مأموریت‌هایی که صدها میلیون دلار هزینه دارند، اما با بودجه‌ای کم ارائه می‌دهیم.
هزینه این مأموریت کمتر از ۱۰۰ میلیون دلار است، در حالی که هزینه سایر ماهواره‌های ناسا در مدار مریخ بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار برآورد می‌شود.
پرش از پنجره انتقال کلاسیک
معمولاً فضاپیماها برای سفر به مریخ، منتظر پنجره انتقال می‌مانند؛ دوره‌ای چند هفته‌ای که هر ۲۶ ماه یک‌بار رخ می‌دهد و سیارات در بهترین موقعیت برای مسیریابی مستقیم قرار دارند. اما به دلیل تأخیرهای متعدد در پرتاب، اسکاپِید این فرصت را از دست داد.
در عوض، طراحان مأموریت یک راهکار خلاقانه به نام پرتاب و انتظار ارائه کردند. در این رویکرد، فضاپیما در اولین فرصت ممکن به فضا پرتاب می‌شود، اما به جای حرکت مستقیم به سمت مریخ، در یک پارکینگ مداری امن (مانند نقطه لاگرانژ ۲) منتظر می‌ماند تا موقعیت سیارات برای یک سفر بهینه مهیا شود. این کار به مأموریت اجازه می‌دهد در هر روز از سال پرتاب شود و در نهایت با صرف کمترین سوخت ممکن به مریخ برسد.
مسیر پیچیده و غیرمستقیم
این دو فضاپیما پس از پرتاب به سمت نقطه لاگرانژ ۲ خواهند رفت؛ یک پارکینگ مداری استراتژیک در فاصله ۱.۵ میلیون کیلومتری زمین که به دلیل تعادل گرانشی بین زمین و خورشید، مکانی مطلوب برای انتظار فضاپیماها با کمترین مصرف سوخت محسوب می‌شود.
این فضاپیماها تا زمان بازشدن پنجره انتقال بعدی به مریخ در سال ۲۰۲۶ میلادی، در مداری لوبیایی‌شکل به دور نقطه لاگرانژ ۲ در حرکت خواهند بود و در نهایت در سپتامبر ۲۰۲۷ میلادی به مدار مریخ خواهند رسید.
یک اقدام پرمخاطره
با این حال، این برنامه نوآورانه بدون خطر نیست. پارکر هشدار می‌دهد: قطعات فضاپیما در فضا مستهلک می‌شوند. بنابراین، این رویکرد بدون شک مقداری خطر به همراه دارد.
وی توضیح می‌دهد که پذیرش این خطر برای کاهش هزینه‌ها ضروری است.
مأموریت‌های کم‌هزینه قبلی ناسا در برنامه سیمپلکس، مانند لونار تریل بلیزر و لونا اِچ- مَپ، با شکست مواجه شده‌اند. با این حال، پارکر استدلال می‌کند: اگر برنامه سیمپلکس حتی تنها در یک مأموریت از هر سه مأموریت موفق شود، باز هم ارزشی بسیار بیشتر از مأموریت‌های رایج پرهزینه خواهد داشت.
اگر اسکاپِید موفق شود، می‌تواند نقطه درخشان اولیه در برنامه ناسا برای انجام تحقیقات سیاره‌ای مقرون‌به‌صرفه باشد.
