مجموعه هشت‌جلدی «دلستان و گلستان» با زبانی شیرین و اندیشه‌ای عمیق، تلاش دارد روح فرهنگ ایرانی را در دل قصه‌هایی کودکانه زنده نگه دارد.
مجموعه هشت‌جلدی «دلستان و گلستان» نوشته محمد حمزه‌زاده، با الهام از فرهنگ و ادبیات کهن ایرانی به نگارش درآمده و توسط انتشارات هزاربرگ منتشر شده است. این مجموعه، دنیایی خیال‌انگیز و درعین‌حال آشنا را به تصویر می‌کشد؛ جایی که دو روستای خیالی، دلستان و گلستان، با مردمان ساده، صمیمی و پرمهرشان روایت‌گر قصه‌هایی از زندگی، عشق، مهربانی، دوستی، صداقت و خرد هستند.
در هر جلد از این مجموعه، کودک در قالب داستان‌هایی دل‌نشین و پرکشش، با موقعیت‌هایی انسانی و اخلاقی روبه‌رو می‌شود که ذهن و دل او را درگیر می‌سازند. نثر اثر، در عین سادگی و روانی، رنگ و بوی ادبیات فاخر فارسی را دارد و واژگان آن برگرفته از لطافت و شیرینی زبان کهن ایرانی است؛ زبانی که گوش‌نواز و هم آموزنده است. تصویرسازی‌های زیبا، بومی و متناسب با فضای روستایی داستان‌ها، دنیایی گرم و صمیمی برای کودکان می‌سازد؛ دنیایی که در آن مفاهیم اخلاقی در دل ماجراهای روزمره و تجربه‌های انسانی به‌زیبایی جا گرفته‌اند.
درباره نویسنده
محمد حمزه‌زاده از بیست‌ودوسالگی قلم در دست گرفته و سال‌ها تجربه نوشتن برای کودکان را در کارنامه دارد. او با نگاهی خلاقانه و دغدغه‌مند، در برابر سیل کتاب‌های ترجمه‌ای کودک، تصمیم گرفته آثاری را بیافریند که ریشه در فرهنگ، اندیشه و باورهای اصیل ایرانی داشته باشند. او باور دارد کودکان امروز، برای درک بهتر هویت و ریشه‌های فرهنگی خود، نیازمند آشنایی با میراث ادبی کهن هستند؛ میراثی که در گذر زمان، خرد، اخلاق و زیبایی را در خود جای داده است.
اهمیت بهره‌گیری از ادبیات کهن در داستان‌های کودک
از نگاه روان‌شناسانی چون پیاژه و ویگوتسکی، داستان یکی از نیرومندترین ابزارها برای پرورش ذهن و احساس کودک است
ادبیات کهن ایران زمین سرشار از قصه‌ها، مثل‌ها، اسطوره‌ها و آموزه‌هایی است که قرن‌ها در دل فرهنگ مردم جریان داشته‌اند. بازآفرینی این گنجینه در قالب داستان‌های کودکانه، به گفته بسیاری از روان‌شناسان و پژوهشگران تربیتی، تأثیری ژرف بر رشد فکری و عاطفی کودکان دارد. از نگاه روان‌شناسانی چون پیاژه و ویگوتسکی، داستان یکی از نیرومندترین ابزارها برای پرورش ذهن و احساس کودک است. شنیدن و خواندن داستان‌های غنی و معنادار، به کودک می‌آموزد چگونه احساساتش را بیان کند، با دیگران هم‌دلی داشته باشد و میان رفتار درست و نادرست تمایز قائل شود.
ادبیات کهن، علاوه بر غنای زبانی، تخیل را نیز در کودک بیدار می‌کند و ذهن او را برای درک مفاهیم اخلاقی، فلسفی و زیبایی‌شناختی آماده می‌سازد. واژگان فاخر و تصاویر شاعرانه این متون، توانایی زبان، دایره واژگان و قدرت تمرکز کودک را گسترش می‌دهد.از سوی دیگر، ارتباط با ادبیات و فرهنگ بومی، در شکل‌گیری هویت فرهنگی و ملی کودک نقش مهمی دارد. کودک با شناخت قهرمانان و الگوهای اخلاقی فرهنگ خود، حس تعلق و افتخار به سرزمین و گذشته خویش را در دل می‌پروراند.
پیشنهاد برای معلمان و والدین
معلمان و مربیان می‌توانند مطالعه مجموعه دلستان و گلستان را برای کلاس‌های ادبیات، انشا، پرورش تفکر خلاق و آموزش مهارت‌های زندگی پیشنهاد کنند. هر جلد از این مجموعه می‌تواند نقطه آغاز گفت‌وگوهای ارزشمند درباره موضوعاتی چون دوستی، صداقت، گذشت، مسئولیت‌پذیری، مهربانی و کار گروهی باشد. از این کتاب می‌توان در فعالیت‌های گروهی، نمایش‌نامه‌خوانی، مسابقات داستان‌نویسی، یا حتی برای تمرین واژگان کهن و زیبای فارسی استفاده کرد. فضای آرام و روستایی داستان‌ها سبب می‌شود کودکان با سادگی و اصالت فرهنگ ایرانی احساس نزدیکی کنند و در عین لذت از خواندن، مفاهیم اخلاقی را به شکلی طبیعی بیاموزند.
مجموعه «دلستان و گلستان» پلی است میان گذشته و حال، میان ادبیات کهن و ذهن‌های تازه‌نفس نسل امروز. این مجموعه با زبانی شیرین و اندیشه‌ای عمیق، تلاش دارد روح فرهنگ ایرانی را در دل قصه‌هایی کودکانه زنده نگه دارد. این مجموعه آموزنده و خیال‌انگیز است و در فرهنگ و اخلاق ایرانی ریشه‌دارد، سفری دل‌نشین از واژه تا معنا، از روستا تا دل، از کودکی تا خرد.
*کارشناس و پژوهشگر تربیتی
