معاون توسعه فناوری اطلاعات، امنیت شبکه و هوشندسازی شرکت ملی پست ایران با بیان اینکه پروژه «جی نف» تحولی در نظام کدپستی کشور ایجاد کرده است، گفت: هوشمندسازی پست با اجرای ۴۰۵ سامانه در حال اجرا است.
کاوه دولتی در گفت وگو با هیچ یک درباره آخرین وضعیت و پیشرفت در پروژه ملی «جی نف» اظهار داشت: این پروژه، از طرح های حوزه اقتصاد مقاومتی و با سابقه در حوزه پایگاه داده کشور به شمار می رود که اجرای آن از سال ۱۳۹۵ آغاز شده است.
وی افزود: تمرکز اولیه پروژه بیشتر بر تکمیل اطلاعات شهرهای کشور از نظر پایگاه داده بوده است چرا که بخش عمده‌ای از اطلاعات، یعنی حدود ۵۵ میلیون رکورد، شامل ۴۰ میلیون و ۵۰۰ هزار رکورد مربوط به اماکن شهری و ۱۵ میلیون رکورد مربوط به اماکن روستایی و آبادی‌هاست که نشان می‌دهد، تمرکز اولیه بر شهرها بوده است.
وی با بیان اینکه پروژه جی نف دارای بخش‌های مختلفی است، خاطر نشان کرد: هر مکانی که شناسایی می‌شود و دارای کد پستی است، باید آدرس استاندارد، نقشه پارسل یا عرصه زمین و مختصات جغرافیایی داشته باشد. در سندهای تک‌برگی که اخیراً شهروندان دریافت می‌کنند، محدوده زمین یا عرصه ملک مشخص شده است. برای هر مکان، باید نقشه عرصه ملک تهیه شود، مختصات جغرافیایی به آن متصل شود و سپس کد پستی به املاک داخل آن مکان اختصاص یابد.
معاون شرکت ملی پست تصریح کرد: مثلاً اگر ساختمانی ۴ طبقه و دو واحدی باشد، یعنی ۸ واحد دارد؛ بنابراین ۸ کد پستی، یک مختصات جغرافیایی و یک نشانی استاندارد بر اساس استانداردهای پستی یا جهانی به آن تعلق می‌گیرد. برای تکمیل این آدرس، علاوه بر لایه اطلاعاتی مکان، به نقشه معابر، نقشه محلات و نقشه محدوده شهر یا روستا نیز نیاز داریم. این اقلام اطلاعاتی باید در پایگاه داده جی نف به هم متصل شوند و یک آدرس استاندارد، لوکیشن و اطلاعات توصیفی تشکیل دهند.
همه شهرها ژئوکد شده اند
وی با بیان اینکه شرکت ملی پست از گذشته کد پستی و آدرس توصیفی داشت، اما با ورود به پروژه جی نف، نیاز به نقشه‌های اطلاعاتی بود، اظهار داشت: طبق آیین‌نامه پروژه ملی جی نف، این نقشه‌ها باید از سازمان ثبت اسناد یا کاداستر تهیه می‌شد. اما از سال ۱۳۹۵، این سازمان هم نقشه‌های کامل نداشت و هم همکاری لازم را نداشت. بنابراین ما از شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و بنیاد مسکن نقشه‌هایی تهیه کردیم و در قدم اول، شهرها را تقریباً به پایان رساندیم.
دولتی با تاکید بر اینکه اکنون همه شهرها، ژئوکد شده‌اند، خاطر نشان کرد: اما در مورد اماکن، موضوع کمی متفاوت است. کل شهرها پوشش جی نف دارند، اما ممکن است نقشه کامل برخی قسمت‌ها هنوز تهیه نشده باشد. در حال حاضر، ۸۶ درصد از اماکن شهری کشور ژئوکد شده‌اند، اما از نظر شهری، ۱۰۰ درصد از ۱۴۵۰ شهر کشور ژئوکد شده‌اند.
۲۳ درصد روستاها ژئوکد شده اند
معاون شرکت ملی پست درباره آمار روستاها نیز گفت: در روستاها که حدود ۱۵ میلیون رکورد داریم، تاکنون ۲۳ درصد ژئوکد شده‌اند. برنامه ما تا پایان سال این است که از ۱۵ میلیون و ۴۴۰ هزار رکورد، حدود ۴ میلیون رکورد که تاکنون ژئوکد شده‌اند را تکمیل کنیم. این ۴ میلیون شامل حدود ۲۳ هزار و ۴۰۰ روستا و آبادی است.
دولتی با بیان اینکه در هر روستا، معمولاً ۵۰ تا ۱۰۰ خانوار وجود دارد، تصریح کرد: برخلاف شهرها که مثلاً در اصفهان ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار مکان وجود دارد، در روستاها تعداد اماکن کمتر است. از حدود ۹۰ هزار روستا و آبادی، فقط ۴۰ هزار مورد بالای ۱۰۰ خانوار دارند و حدود ۵۰ هزار مورد آبادی‌های کوچک هستند. حتی یک رستوران بین‌راهی، پمپ‌بنزین یا زمین کشاورزی با سکنه هم به‌عنوان آبادی حساب می‌شود و باید نقشه‌اش تهیه و ژئوکد شود.
پروژه جی نف در شهرها تقریباً به اتمام رسیده است
معاون شرکت ملی پست با اشاره به اینکه در حال حاضر، پروژه جی نف در شهرها تقریباً به اتمام رسیده است، ادامه داد: فقط برخی نقاط نوساز مانند منطقه ۲۲ شهرداری تهران، اطراف پارک چیتگر، یا اماکن مسکن مهر و شهرهای جدید باقی مانده‌اند. این مناطق به‌سرعت توسعه یافته‌اند و نیاز به همکاری شهرداری‌ها و تعاونی‌ها برای دریافت نقشه و اطلاعات دارند. در روستاها، مشکل اصلی همکاری محدود دهیاری‌هاست.
وی با بیان اینکه هدف این است که تا پایان سال همه نقشه‌ها تکمیل شوند و سپس فرآیند به‌روزرسانی آغاز شود، افزود: چون این پایگاه داده زنده است و اماکن مانند انسان‌ها ساخته و تخریب می‌شوند، باید چرخه عمر داشته باشند. شهرداری‌ها باید به‌محض صدور مجوز ساخت، اطلاعات مکان را به ما ارسال کنند تا کد پستی و اطلاعات تخصیص یابد. همچنین در صورت تخریب، اطلاعات حذف شود.
به گفته دولتی، در شهرهای بزرگ مانند تهران، قم، اصفهان، شیراز، مشهد و رشت، این ارتباط برقرار شده و اطلاعات ساخت وساز به‌صورت لحظه‌ای به ما ارسال می‌شود. اما برای همه ۱۴۵۰ شهر و دهیاری‌ها باید این اتفاق بیافتد.
مشکل نبود پلاک در برخی آدرس ها
دولتی با اشاره به اینکه مشکل دیگر، نبود پلاک در برخی آدرس‌هاست، خاطر نشان کرد: در روستاها، معابر نام ندارند و پلاک‌گذاری نشده‌اند. وقتی کسی آدرس می‌دهد، می‌گوید «بغل مسجد» یا «در آبی‌رنگ»، که آدرس استاندارد نیست. برای داشتن آدرس استاندارد، پلاک و شماره لازم است. در برخی شهرها، شهرداری‌ها پلاک‌گذاری نمی‌کنند که این حدود ۴۰ درصد را شامل می‌شود. اطلاعات ما شامل این مسئله می‌شود که باید به‌صورت دقیق حل شود.
وی با بیان اینکه از سال ۱۳۹۸ یک پایگاه نرم‌افزاری بسیار خوب را توسعه دادیم، اظهار داشت: وقتی در این پایگاه وارد می شوید، همه نقشه‌های کشور، همه کدهای پستی و همه اماکن در آن ثبت شده‌اند. این اتفاق افتاده و سرویس از ما گرفته می‌شود. یعنی هم ثبت احوال و هم سامانه املاک، وقتی شما آنجا ثبت می‌کنید، سرویس کد پستی و لوکیشن را از ما دریافت می‌کنند. خود سامانه املاک پایگاه داده‌ای ندارد؛ پایگاه داده کد پستی را از ما می‌گیرد، ثبت احوال هم کد ملی را می‌دهد و این ارتباط برقرار می‌شود.
معاون شرکت ملی پست با اشاره به اینکه در سایت jnaf.ir همه اطلاعات اماکن شهری و روستایی را روی نقشه و با کد پستی ثبت کرده‌ایم و قابلیت ارائه سرویس به شهروندان، کسب‌وکارها و دولت را داریم، تصریح کرد: همه سازمان‌ها و کسب‌وکارها این سرویس را از ما دریافت می‌کنند. شهروندان هم می‌توانند از طریق جستجو روی نقشه، کد پستی خود را پیدا کنند. در مورد اماکن اوقافی، از ابتدا برای ما تفاوتی نداشته که ملک متعلق به اوقاف، دولت یا شخص باشد.
مالکیت برای تخصیص کدپستی اهمیت ندارد
وی با بیان اینکه مالکیت ملک برای تخصیص کد پستی تفاوتی ندارد و وقتی آدرس مشخص باشد، کد پستی را هم می‌دهیم، افزود: نقشه و لوکیشن را هم از شهرداری‌ها یا سازمان ثبت دریافت می‌کنیم. البته برخی املاک اوقافی مشکلاتی داشتند، اما از نظر شرکت پست تفاوتی ندارد. ما هنگام جمع‌آوری اطلاعات از روی نقشه، نمی‌پرسیم مالک کیست؛ برچسب مالکیت برای کد پستی و نشانی تفاوتی ندارد.
دولتی همچنین درباره اماکن وقفی که در اختیار اوقاف است نیز گفت: ما تفاهم‌نامه‌ای مستقل با سازمان اوقاف بستیم تا از اوایل سال با همکاری بیشتر، بتوانیم اطلاعات املاک اوقافی را تکمیل کنیم. البته از قبل هم املاک را مستقل از مالکیت شناسایی می‌کردیم. این همکاری به اوقاف کمک کرد تا املاک خود را بهتر شناسایی کنند. حتی برای اماکن کشاورزی و عشایری که آدرس مشخصی ندارند و دارای چادر یا سکونت موقت هستند، این کار را انجام می‌دهیم.
هوشمندسازی پست و طراحی سکوهای موبایلی
وی همچنین درباره هوشمندسازی سامانه‌های پستی نیز خاطر نشان کرد: شزوع اجرای برنامه های این سامانه‌ها از دهه ۸۰ آغاز شده‌اند و اکنون در حال بلوغ و پیشرفت هستند. سامانه‌ها یک چرخه عمر دارند که بر اساس تکنولوژی روز و نیاز سازمان تغییر می‌کنند. مثل ویندوز که از نسخه ۳.۱ در دهه ۸۰ به ویندوز ۱۰ و نسخه‌های جدید رسیده است. ما حدود ۴۰۵ سامانه مختلف درون‌سازمانی و برون‌سازمانی داریم که در حال توسعه و به‌روزرسانی هستند. همه سامانه‌ها را بازنگری، حجمی‌سازی، هوشمندسازی و به‌روز می‌کنیم. این اتفاق در سامانه‌های عملیاتی و سازمانی در حال رخ دادن است. از هوش مصنوعی، تجمیع داده‌ها و تکنولوژی‌های جدید مثل مینی‌اپ‌ها و پیام‌رسان‌ها نیز استفاده می‌کنیم.
معاون شرکت ملی پست با اشاره به اینکه برای دسترسی‌پذیری بهتر مردم به اپلیکیشن‌های موبایلی مروبط به شرکت پست، توسعه‌هایی انجام داده‌ایم، اظهار داشت: امروزه همه به کامپیوتر مراجعه نمی‌کنند یا به کانترها نمی‌روند. بسیاری از مردم از اپلیکیشن‌های فضای مجازی مثل بله، سروش، ایتا، روبیکا و… استفاده می‌کنند. برخی هم ترجیح می‌دهند از نرم‌افزارهای موبایلی استفاده کنند. ما اپلیکیشن موبایلی را برای خدمت‌رسانی به مردم توسعه داده‌ایم و از زیرساخت اپراتورهای داخلی استفاده کرده‌ایم. این اپلیکیشن‌ها می‌توانند هوشمندانه پاسخگوی سوالات مردم باشند و سرویس‌هایی را که قبلاً پشت باجه ارائه می‌شد، حالا از طریق این مینی‌اپ‌ها و اپلیکیشن‌های مجازی ارائه دهند. با اپلیکیشن بله از سال گذشته شروع کردیم و اکنون با سایر اپراتورها نیز در حال توسعه هستیم.
استفاده از دستیار هوشمند پست امکان پذیر شد
وی با بیان اینکه هوش مصنوعی در این مینی‌اپ‌ها و پیام‌رسان‌ها کاربرد دارد، ادامه داد: مثلاً اگر از دستیار هوشمند در بله استفاده کنید، می‌توانید سوالات حوزه پست را بپرسید و پاسخ دقیق دریافت کنید. ما همواره در حال تغییراتی هستیم که بر اساس نیاز مشتری و دسترسی‌پذیری انجام می‌شود. هدف اصلی ما در آینده، توسعه زیرساخت‌هاست؛ یعنی ایجاد زیرساخت‌هایی که بتوانند سرویس‌های نرم‌افزاری ما را تحمل کنند. چون توسعه در سطح سرویس نیازمند زیرساخت‌های قوی است تا بتوانیم سرویس‌های پایدار ارائه دهیم.
دولتی خاطر نشان کرد: از جمله خدمات در مراکز داده‌ای است که بتوانند همواره سرویس‌های مناسب ارائه دهند. چون اگر شرکتی هستیم که فقط برای خودمان اپلیکیشن داریم، یک نوع زیرساخت کافی است. اما اگر می‌خواهیم به ۸۵ میلیون ایرانی دسترسی بدهیم، زیرساخت باید متناسب با آن توسعه یابد. برنامه ما علاوه بر توسعه نرم‌افزار، توسعه زیرساخت نیز هست. همچنین توسعه تجارت الکترونیک و همکاری با سایر اپراتورهای پستی برای ترابردپذیری در دستور کار ما قرار دارد.
وی با تاکید بر اینکه ما با سایر اپراتورها همکاری می‌کنیم تا خدمت‌رسانی به مردم راحت‌تر شود، گفت: در مجموع، هدف ما تسهیل خدمت‌رسانی به مردم است.
