بررسی یک مفهوم کهن آموزشی
هیچ یک،با رسیدن فصل پاییز و بازگشایی مدارس در اول مهر بی‌مناسبت ندیدم تا به موضوع و سوال کهنه و قدیمی انشاي دوران قدیم خودمان که علم بهتر است یا ثروت؟ و جواب آن رجوع کنم به کلام امیر‌المومنين (ع) و سلسله مباحث گذشته و بهره ببریم از این دریای علم و معرفت.
نقل است روزی اميرالمومنين در مسجد بود‌ند و اشخاصی وارد مسجد می‌شدند و همه یک سوال را از ایشان می‌پرسیدند (علم بهتر است یا ثروت؟) اما وی جواب‌های متعدد به آن مي‌دهد كه باعث حیرت همگان شده بود و آنها به شرح زير بود‌ند:
علم بهتر است؛ زیرا علم میراث انبیاست و مال و ثروت میراث قارون و فرعون و هامان و شداد.
علم بهتر است؛ زیرا علم تو را حفظ می‌کند، ولی مال و ثروت را تو مجبوری حفظ کنی.علم بهتر است؛ زیرا برای شخص عالم دوستان بسیاری است، ولی برای ثروتمند دشمنان بسیار.
علم بهتر است؛ زیرا اگر از مال انفاق کنی کم می‌شود؛ ولی اگر از علم انفاق کنی و آن را به دیگران بیاموزی بر آن افزوده می‌شود.
علم بهتر است؛ زیرا مردم شخص پولدار و ثروتمند را بخیل می‌دانند، ولی از عالم و دانشمند به بزرگی و عظمت یاد می‌کنند.
علم بهتر است؛ زیرا ممکن است مال را دزد ببرد، اما ترس و وحشتی از دستبرد به علم وجود ندارد.
علم بهتر است؛ زیرا مال به مرور زمان کهنه می‌شود، اما علم هرچه زمان‌بر آن بگذرد، پوسیده نخواهد شد.
علم بهتر است؛ برای اینکه مال و ثروت فقط هنگام مرگ با صاحبش می‌ماند، ولی علم، هم در این دنیا و هم پس از مرگ همراه انسان است.
علم بهتر است؛ زیرا مال و ثروت انسان را سنگدل می‌کند، اما علم موجب نورانی‌شدن قلب انسان می‌شود.
علم بهتر است؛ زیرا ثروتمندان تکبر دارند، تا آنجا که گاه ادعای خدایی می‌کنند، اما صاحبان علم همواره فروتن و متواضع‌اند.
سوال‌کنندگان، آرام و بی‌صدا از میان جمعیت برخاستند. هنگامی‌که آنان مسجد را ترک می‌کردند صدای امام را شنیدند که می‌گفت: اگر تمام مردم دنیا همین یک سوال را از من می‌پرسیدند، به هرکدام پاسخ متفاوتی می‌دادم.به جرات می‌توان گفت که در هیچ یک از اديان الهي و مکاتب آسماني به اندازه‌ای که در دين مبين اسلام بر اهميت علم و علم‌اندوزی و همچنین احترام و تکريم دانشجويان و دانشمندان تاکید شده، سفارش نشده است. در آیات الهي، کلام حضرت ختمی مرتبت (ص)، سخنان ائمه اطهار و پيشوايان مسلمين مکررا در باب علم و دانش و دانشمندان و دانش‌پژوه سخن رفته است. اما کلام و فرمايشات حضرت امیرالمومنین علي بن ابيطالب در اين خصوص اهميت و برجستگي خاصي دارد.ایشان در حدیثی می‌فرمایند: هر کس در حال طلب دانش مرگش فرارسد، میان او و پیامبران تنها یک درجه تفاوت باشد.گذشته از همه اینها، منطق خود قرآن درباره علم به شکلی است که علم را نور و جهل را ظلمت می‌داند، می‌فرماید مطلقا نور بر ظلمت ترجیح دارد. قرآن صریحا مسائلی را به‌عنوان موضوع مطالعه و تفکر پیشنهاد می‌کند این موضوعات همان‌هاست که نتیجه مطالعه آنها علوم طبیعی و ریاضی و زیستی تاریخی و… است که امروزه در دنیا می‌بینیم.قرآن صریحا مردم را به مطالعه در این امور توصیه کرده. قرآن کتابی است که اولین مرتبه که نازل شد سخن خود را با «خواندن»، «علم»، «کتابت» آغاز کرد. وحی قرآن با تذکر اینها آغاز شد: (سوره علق آیه 1-4) بخوان به نام پروردگارت، آن که آفریده، انسان را از خون بسته آفرید، بخوان و پروردگار تو کریم‌ترین کریمان است که آموزانید نوشتن با قلم را.همان‌طور که ملاحظه می‌شود جای هیچ شبهه و تاملی نیست و بر همه ما واجب است تا در این روزگار مادی فرزندان خود را با منافع علم‌آموزی و پرهیز از تبلیغات دروغ و شبهه‌افکن مال‌اندوزی امروزی بر حذر داشته باشیم.
