آنفلوآنزا
نگرانی‌ها در مورد افزایش شیوع عفونت‌های تنفسی به ویژه آنفلوآنزا در نیمه دوم سال و همزمان با بازگشایی مدارس اوج می‌گیرد؛ در این شرایط، تزریق واکسن به عنوان ابزار پیشگیرانه کلیدی مطرح است اما سوال این است که چه افرادی در اولویت تزریق این واکسن قرار دارند؟.
گروه جامعه هیچ یک – واکسیناسیون علیه آنفلوانزا در دهه ۱۹۳۰ میلادی آغاز شد و تا سال ۱۹۴۵ میلادی در سطح وسیعی در دسترس مردم قرار گرفت، این واکسن یکی از داروهای ضروری سازمان جهانی بهداشت – بی‌خطرترین و موثرترین داروی مورد نیاز سیستم بهداشت و سلامت است.
واکسن آنفلوانزا واکسنی است که انسان را علیه ابتلا به این بیماری محافظت می‌کند و هرسال طی دو نوبت، واکسن جدیدی برای آنفلوآنزای همان فصل ساخته می‌شود، چرا که ویروس آنفلوآنزا به‌سرعت خود را تغییر می‌دهد. با آنکه اثربخشی واکسن، سال به سال متفاوت است اما بیشترشان مصونیت متوسط تا حد زیادی علیه بیماری آنفلوآنزا ایجاد می‌کنند.
واکسیناسیون علیه آنفلوآنزا، شدت بیماری، مراجعات پزشکی، بستری‌شدن بیمارستانی و مرگ را کاهش می‌دهد و سازمان جهانی بهداشت و مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها توصیه می‌کنند همه افراد بالای سن ۶ ماهگی، به‌ویژه آنهایی که در خطر بیشتری هستند، واکسینه شوند. سالمندان، کودکان ۶ ماه تا ۵ سال، مبتلایان به برخی بیماری‌ها و کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی واجد شرایط برای تزریق این واکسن هستند.
متخصص بیماری‌های عفونی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سلامت ایرنا اظهار کرد: اکنون بهترین زمان برای تزریق واکسن آنفلوآنزا برای پیشگیری از این بیماری عفونی است.
محمدرضا صالحی افزود: شاید بسیاری از افراد بپرسند که آیا باید واکسن بزنیم یا خیر، در پاسخ باید گفت که در افراد بالغ و سالم، تزریق واکسن آنفلوآنزا اختیاری است و این اجازه به خود فرد داده شده که انتخاب کند اما نکته بسیار مهم اینجاست که در گروههای پرخطر، تزریق حتماً یک ضرورت است.
صالحی درباره گروههای پرخطر تاکید کرد که خانم‌های باردار، افراد چاق، افراد مسن بالای ۶۵ سال، کودکان زیر ۶ سال، افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مانند اختلالات ریوی، کبدی و کلیوی دارند، مبتلایان به سرطان و افرادی که تحت شیمی‌درمانی هستند، یا افرادی که داروهای سرکوب‌کننده ایمنی دریافت می‌کنند و کادر بهداشت و سلامت باید از این واکسن استفاده کنند.
این متخصص بیماری‌های عفونی، با بیان اینکه اکنون واکسن در سطح کشور مانند هر سال توزیع شده و موجود است، یادآور شد: دو برند (ویژند) خارجی و یک برند ایرانی در کشور وجود دارد و متقاضیان می‌توانند بر اساس شرایط و آنچه در دسترس است، اقدام کنند. اگر شک و شبهه‌ای در مورد شرایط استفاده از این واکسن وجود دارد حتماً با پزشک خود مشورت کنند.
توصیه‌های ضروری برای جلوگیری از شیوع آنفلوآنزا
متخصص بیماری‌های عفونی و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، تاکید کرد: شست‌وشوی دست و رعایت پروتکل‌های بیماری‌های تنفسی در پیشگیری از بیماری بسیار موثر است، از سوی دیگر، سوءتغذیه و نقص ایمنی افراد را مستعد آنفلوآنزا می‌کند؛ بنابراین تغذیه مناسب شامل استفاده از غذاهای تازه، سبزیجات، میوه‌جات و غذاهای پروتئینی مانند تخم‌مرغ می‌تواند به افزایش ایمنی بدن و پیشگیری کمک کند.
وی افزود: مدارس یکی از کانون‌های مهم انتقال هستند و به مسئولان مدارس توصیه می‌کنم اگر دانش‌آموز علامت‌داری را مشاهده می‌کنند، اصرار به حضور وی در مدرسه نداشته باشند و به او اجازه استراحت دهند تا بیماری به دیگران منتقل نشود همچنین ارائه آموزش‌های لازم در مورد شستن دست‌ها، زدن ماسک و رعایت بهداشت به دانش‌آموزان برای کاهش آسیب‌های این بیماری ضروری است.
به نظر می‌رسد مسئله گرانی و چالش‌های تأمین واکسن، دسترسی همگانی به این واکسن را تحت تأثیر قرار داده است، در این شرایط، تمرکز بر واکسیناسیون گروههای بسیار پرخطر، همراه با ترویج راهکارهای پیشگیرانه کم‌هزینه‌تر مانند رعایت بهداشت و تقویت سیستم ایمنی با استفاده از تغذیه مناسب، می‌تواند یک راهبرد منطقی برای کاهش بار بیماری در جامعه باشد؛ همچنین آموزش و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در مدارس و محیط‌های کار نیز نقش کلیدی در شکستن زنجیره انتقال ایفا می‌کند.
قیمت واکسن چقدر است؟
برخی شهروندان در تماس با خبرنگار سلامت ایرنا از قیمت بالای واکسن آنفلوآنزا گلایه داشتند البته رئیس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه قیمت واکسن ایرانی منطقی است، گفت: هزینه تمام شده واکسن ایرانی ۷۰ درصد قیمت خارجی است و قیمت آن مناسب است.
مهدی پیرصالحی درباره وضعیت توزیع واکسن آنفلوانزا و قیمت آن، اظهار کرد: قیمتی که برای واکسن ایرانی قیمت تمام شده بود با توجه به اینکه قبلاً واکسن آنفلوآنزا وارداتی ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی می‌گرفت، گران‌تر تمام می‌شد و در عمل قابلیت فروش نداشت اما امسال قیمت واکسن آنفلوانزای ایرانی منطقی شد.
در این رابطه سخنگوی سازمان غذا و دارو نیز درباره قیمت واکسن آنفلوآنزا اظهار کرد: واکسن آنفلوآنزای وارداتی با ارز آزاد تأمین شده و قیمت‌گذاری آنها متناسب با نرخ ارز در بازار انجام می‌شود و محموله‌های بعدی نیز در هفته‌های آینده وارد کشور خواهد شد.
به گفته محمد هاشمی، علاوه بر واکسن‌های وارداتی که از کشورهای فرانسه و هلند خریداری و با ارز آزاد تهیه می‌شود؛ واکسن نوترکیب تولید داخل که نسل جدید واکسن‌های ویروسی محسوب می‌شود نیز در داروخانه‌ها عرضه شده است.
سخنگوی سازمان غذا و دارو، قیمت هر دوز واکسن را ۹۱۷ هزار تومان اعلام کرد و افزود: محموله‌های بعدی بر اساس تغییرات نرخ ارز قیمت‌گذاری خواهند شد.
براساس اعلام مسئولان، تاکنون ۳.۵ میلیون دوز واکسن تهیه و در بازار توزیع شده است اما تب تزریق واکسن از کجا در میان مردم سرایت کرده است؛ آیا ضروری است که همه افراد جامعه برای پیشگیری از آنفلوآنزا، واکسن تزریق کنند؟
موضوعی که معاون بهداشت وزیر بهداشت درمان وآموزش پزشکی درباره آن تاکید کرد: واکسن برای گروههای حساس و افرادی که تزریق برای آنان ضروری است در مراکز درمانی موجود است و افراد باید برای تزریق به این مراکز مراجعه کنند.
علیرضا رئیسی در گفت و گو درباره علت کمبود برخی واکسن‌ها در مراکز بهداشتی اظهار کرد: در هفته‌های اخیر به دلیل مشکلات واردات ناشی از جنگ ۱۲ روزه، اختلالاتی در تأمین برخی واکسن‌ها به وجود آمده بود ولی با خریدهای انجام‌شده، طی دو هفته آینده مشکل واکسن‌ها (از جمله ثلاث، توأم و کزاز) برطرف خواهد شد. در این مدت از ذخایر استفاده کردیم و اکنون روند واردات در حال تکمیل است و ذخایر استراتژیک خود را نیز تکمیل می‌کنیم.
معاون بهداشت وزارت بهداشت درباره تامین واکسن آنفلوانزا نیز گفت: تزریق این واکسن صرفاً برای افراد دارای بیماری‌های مزمن و نقص ایمنی توصیه می‌شود، پیشگیری از طریق رعایت بهداشت حتی مهم‌تر از تزریق واکسن است؛ بنابراین تزریق واکسن آنفلوآنزا را به همه افراد توصیه نمی‌کنیم و صرفا به افراد دچار بیماری‌های مزمن توصیه می‌شود.
