داشتن هدف، راز سلامت مغز در سالمندی

به گزارش هیچ یک _ وبگاه نوروسایِنس نیوز در گزارشی آورده است:

پژوهش درباره مناطق آبی‌رنگ (Blue Zones)، مناطقی از جهان که مردم آن طول عمر بالایی دارند، نشان می‌دهد که داشتن حس هدفمندی در زندگی ممکن است به افراد کمک کند تا عمر طولانی‌تری داشته باشند. اکنون، پژوهش جدید دانشگاه کالیفرنیا دیویس نشان می‌دهد که داشتن حس هدفمندی در زندگی با افزایش سن ممکن است مزیت دیگری هم داشته باشد که عبارت است از کاهش خطر ابتلا به زوال عقل.

در این مطالعه که در مجله آمریکایی روانپزشکی سالمندان/ The American Journal of Geriatric Psychiatry منتشر شده، بیش از ۱۳ هزار فرد ۴۵ ساله و مسن‌تر به مدت ۱۵ سال بررسی شدند.

بر اساس یافته‌های پژوهشگران، افرادی که حس هدفمندی بیشتری در زندگی خود داشتند، حدود ۲۸ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به اختلالات شناختی، از جمله اختلال خفیف شناختی و زوال عقل بودند.

این اثر محافظتی در بین همه گروه‌های نژادی و قومی مشاهده شد و حتی پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سطح تحصیلات، افسردگی و ژن آپولیپوپروتئین ۴ (APOE۴)، که یک عامل خطر شناخته‌شده برای بیماری آلزایمر است، همچنان معنادار باقی ماند.

هدفمندی به انعطاف‌پذیری مغز کمک می‌کند

آلیزا وینگو (Aliza Wingo)، سرپرست این پژوهش و استاد گروه روانپزشکی دانشگاه کالیفرنیا دیویس می‌گوید: یافته‌های ما نشان می‌دهد که داشتن حس هدفمندی به انعطاف‌پذیری مغز در برابر افزایش سن کمک می‌کند. حتی در افرادی که خطر ژنتیکی ابتلا به آلزایمر را دارند، هدفمندی با تأخیر در شروع و کاهش احتمال ابتلا به زوال عقل مرتبط بوده است.

از شرکت‌کنندگان به طور خاص درباره فعالیت‌هایی که به زندگی‌شان معنا می‌دهد، سؤال نشده بود؛ اما مطالعات پیشین در حوزه سالمندی نشان داده‌اند که طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها می‌توانند به زندگی افراد مسن معنا ببخشند؛ مفهومی که گاه از واژه ژاپنی ایکیگای (دلیلِ بودن) برای توصیف آن استفاده می‌شود. از جمله این فعالیت‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• روابط عاطفی: مراقبت از اعضای خانواده، وقت گذراندن با نوه‌ها یا حمایت از همسر و دوستان
• کار یا فعالیت داوطلبانه: ادامه کار حرفه‌ای، مربی‌گری یا مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی
• امور معنوی یا باورهای مذهبی: باورهای دینی، تمرینات معنوی یا فعالیت در گروه‌های مذهبی
• اهداف شخصی: دنبال‌کردن سرگرمی‌ها، یادگیری مهارت‌های جدید یا تعیین و دستیابی به نقاط عطف شخصی (ماننند یادگیری یک مهارت جدید یا تحقق یک هدف بزرگ زندگی)
• کمک به دیگران: انجام کارهای نیک، فعالیت‌های خیرخواهانه، مراقبت از دیگران یا حمایت‌گری.

هدفمندی، شروع زوال شناختی را به تأخیر می‌اندازد

یافته‌های پژوهشگران نشان داد که به طور متوسط، شروع کاهش شناختی در افرادی که حس هدفمندی بالاتری داشتند، در یک بازه زمانی بیش از هشت‌ساله، حدود ۱.۴ ماه دیرتر از افرادی بود که حس هدفمندی کمتری داشتند. حتی پس از در نظر گرفتن عواملی مانند سن، سطح تحصیلات، علائم افسردگی و خطر ژنتیکی، این ارتباط همچنان معنادار باقی ماند. این رقم هر چند اندک به نظر می‌رسد، در مقایسه با داروهای فعلی آلزایمر معنادار است.

به گفته پژوهشگران، داروهایی مانند لِکانمَب و دونانمَب فقط می‌توانند علائم آلزایمر را اندکی به تأخیر بیندازند، در حالی که هدفمندی در زندگی، رایگان، ایمن و در دسترس همه است. افراد می‌توانند از طریق روابط، اهداف و فعالیت‌های معنادار، آن را در خود تقویت کنند.

نقش رفاه روانی در سالمندی سالم

توماس وینگو (Thomas Wingo)، یکی از پژوهشگران و متخصص مغز و اعصاب گفت: این یافته‌ها از این فکر حمایت می‌کنند که رفاه روانی نقشی کلید در سالمندی سالم ایفا می‌کند.

وی افزود: نکته هیجان‌انگیز درباره این مطالعه این است که به نظر می‌رسد افراد می‌توانند با «تفکر»، سالم‌تر باشند. هدفمندی چیزی است که می‌توانیم آن را پرورش دهیم. هیچ‌وقت برای شروع، زود یا دیر نیست. از همین امروز می‌توانید به این فکر کنید که چه چیزی به زندگی‌تان معنا می‌بخشد.