
با پایان یافتن تب وتاب نقل وانتقالات لیگ برتر، در حالی که اکثر تیمها با تکمیل خریدهای خود برای فصل جدید آماده میشوند، سایهای سنگین بر سر برخی از چهرههای شاخص فوتبال ایران افتاده است. فهرست بلندبالایی از بازیکنان و مربیان نامداری که همچنان بدون تیم ماندهاند؛ وضعیتی که نهتنها زنگ خطر را برای فوتبال ایران به صدا درآورده، بلکه پرسشهای زیادی را در ذهن کارشناسان و هواداران نیز ایجاد کرده است.
بازار مربیان امسال نیز پر از نامهای بزرگی است که هنوز مقصدی برای فصل جدید پیدا نکردهاند. جواد نکونام، سهراب بختیاریزاده، مجتبی جباری، ساکت الهامی، علی منصوریان، رضا مهاجری، افشین قطبی و محمد ربیعی، همگی مربیانی باتجربه و شناختهشده هستند که سابقه قهرمانی یا کسب سهمیه آسیایی را دارند. این چهرهها فعلاً بیرون از گود نشستهاند و منتظر فرصت هستند تا در صورت تغییر کادر فنی یک تیم، سریعاً جایگزین شوند.
2-پیامدها و چشمانداز آینده
بیتیم ماندن طولانیمدت، حتی برای ستارههای سابق، عواقب خطرناکی دارد. از نظر بدنی، دوری از تمرینات منظم تیمی باعث افت آمادگی میشود و از نظر روحی نیز انگیزه و اعتمادبهنفس بازیکن کاهش مییابد. برای لژیونرها، این وضعیت مساوی با کاهش شانس دعوت به تیم ملی است؛ چرا که مربیان معمولاً بازیکنانی را انتخاب میکنند که در شرایط مسابقه باشند.
در سطح جهانی نیز باشگاهها تمایلی به جذب بازیکنانی با قراردادهای غیرمنطقی ندارند. آنها ترجیح میدهند سراغ گزینههایی بروند که هم از نظر کیفیت فنی و هم هزینه، در محدوده منطقی قرار داشته باشند. تا زمانی که این واقعیت پذیرفته نشود، خطر افزایش شمار ستارههای بیتیم در هر فصل وجود خواهد داشت.
3-ریشههای بحران
دو عامل اصلی را میتوان دلیل این وضعیت دانست.
1- انتظارات مالی غیرواقعی؛ بسیاری از بازیکنان و مربیان همچنان به مبالغ بالای سالهای گذشته چشم دوختهاند. این در حالی است که بازار فوتبال، چه داخلی و چه خارجی، به سمت قراردادهای منطقی و مدیریت هزینهها حرکت کرده است. باشگاهها حاضر نیستند برای بازیکنانی با سن بالا یا افت عملکرد، هزینههای سنگین بپردازند.
2- تغییر رویکرد باشگاهها؛ تیمها ترجیح میدهند به جای خرید ستارههای پا به سن گذاشته، به جوانگرایی و پرورش استعدادهای بومی بپردازند. این سیاست ضمن کاهش هزینهها، یک سرمایهگذاری مطمئن روی آینده فوتبال ایران محسوب میشود، اما بهطور طبیعی، فرصت کمتری برای بازیکنان و مربیان پرهزینه باقی میگذارد.
4-لژیونرهای سرگردان
در میان لژیونرهای ایرانی نیز شرایط چندان امیدوارکننده نیست. علیرضا جهانبخش و کریم انصاریفرد، دو ستاره باسابقه تیم ملی، هنوز باشگاه جدیدی پیدا نکردهاند. حتی وضعیت مهدی طارمی، با وجود حضور در اینتر، در هالهای از ابهام قرار دارد و آینده او مشخص نیست.
5-بازیکنان داخلی سایهنشین
تعداد لیست بازیکنان داخلی آزاد هم کم نیست. رضا اسدی، عیسی آلکثیر، عارف رستمی، زبیر نیکنفس، فرشید باقری، عارف غلامی، سعید آقایی، بهنام برزای، کمال کامیابینیا، آرمان رمضانی، محمد عباسزاده، حسن جعفری، وحید محمدزاده، علیرضا حقیقی، محمدرضا خانزاده و علی قربانی از جمله چهرههایی هستند که سابقه حضور در تیمهای بزرگ یا ملی را دارند، اما این روزها خارج از گردونه رقابت ماندهاند.