استاد دانشکده مهندسی انرژی و منابع پایدار دانشگاه تهران گفت: عمده‌ترین مساله کشور در چالش آبی، مدیریت استفاده از منابع آبی به خصوص در بخش کشاورزی است.
یونس نوراللهی در گفت‌وگو با هیچ یک در خصوص آسیب‌شناسی چالش آبی کشور در سال‌های اخیر اظهار داشت: این چالش که کشور ما با آن مواجه است، مربوط به اتفاقات و اقدامات یکی دو سال اخیر نیست بلکه طی ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته رخ داده است و در این سال‌ها مدیریت درستی روی منابع نداشته و نتوانسته‌ایم متناسب با منابع و ورودی‌های سیستم آب، مصرف را تنظیم کنیم.
وی افزود: عمده آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و در این بخش، توجهی به منابع آبی و میزان آب مصرفی برای هر کدام از محصولات کشاورزی نشده است در حالی‌که در همه کشورها حتی کشورهایی که بحران آبی ندارند معمولا با در نظر گرفتن الگوی مصرف و نیاز مصرف آبی کشاورزی برنامه‌ریزی می‌شود.
استاد دانشگاه تهران با بیان اینکه بخش آب کشور در حوزه کشاورزی کاملا رها شده است، ادامه داد: طبیعی است هنگامی که ورودی آب مشخص از نزولات جوی داریم و برداشت از منابع آبی را در زمان طولانی کنترل نمی‌کنیم سفره‌های آب زیرزمینی کم‌عمق از بین می‌رود و کشاورزان هر روز برای تامین آب مورد نیاز زمین‌های خود چاه‌های آب عمیق‌تری حفر می‌کنند یا چاه‌های موجود را عمیق‌تر می‌کنند.
نوراللهی توضیح داد: در ۲۰ سال گذشته، بخش استحصال آب از منابع آب‌های زیرزمینی دستخوش تغییر شده است. به این صورت که در گذشته کشاورزان از موتورهای دیزلی استفاده می‌کردند و این موتورها آب را از عمق محدود و مشخصی پمپاژ می‌کرد اما امروزه استفاده از پمپ‌های برقی عمومیت یافته است و آب می‌تواند از عمق‌های بیشتر پمپاژ شود و هر ساله کشاورزان برای تامین آب مورد نیاز خود از پمپ‌های برقی قوی‌تری استفاده می‌کنند و دیگر اقدامی در راستای مراقبت و بازیابی برای پر شدن چاه‌ها انجام نمی‌شود در نتیجه عمق چاه‌ها افزایش یافته و آب بیشتری پمپاژ می‌شود که باعث تخلیه بیشتر منابع آب‌های زیر زمین می‌شود.
وی گفت: دولت‌ها در این سال‌ها کنترل جدی بر میزان برداشت چاه‌های آب کشاورزی نداشته و برداشت بی‌رویه از چاه‌های آب باعث شده که آب‌های زیرزمینی نیز دچار نقصان شود و در کنار آن آب‌های سطحی نیز بدون کنترل و برنامه‌ریزی درست با مصرف بی‌رویه رو به افول گذاشته و کشور با چالش بی‌آبی مواجه شود.
استاد دانشکده مهندسی انرژی و منابع پایدار دانشگاه تهران تاکید کرد: عمده‌ترین مساله کشور مدیریت استفاده از منابع آبی است و هنوز هم شاهد هستیم که بخش اعظم کشاورزی با روش غرقابی، آبیاری می‌شود در صورتی که در این روش ۸۰ تا ۹۰ درصد آب به هدر می‌رود البته باید توجه داشته باشیم که کشاورزان منابع مالی کافی برای مدیریت منابع آب و سرمایه‌گذاری برای احداث تاسیسات آبیاری قطره‌ای و بارانی ندارند و این خود موجب هدررفت آب از این طریق می‌شود.
نوراللهی گفت: شیوه کشاورزی ما طی ۲۰ سال گذشته تغییر چندانی نکرده است و همچنان بر پایه روش‌های آبیاری سنتی است و از دانش روز برای آبیاری زمین‌های کشاورزی کمتر استفاده نمی‌شود و کشاورزان شناخت درستی از تکنولوژی‌های روز دنیا ندارند البته توان مالی کشاورزان نیز برای استفاده از فناوری‌های نوین کفایت نمی‌کند.
وی یادآور شد: این عوامل دست به دست هم داده‌اند تا استفاده از آب در بخش کشاورزی افزایش یابد و در این وضعیت ضروری است دولت وارد میدان شود و متناسب با شرایط اکولوژیکی هر منطقه الگوی کشت را نوین و طراحی کرده و در اختیار کشاورزان قرار دهند.
استاد دانشکده مهندسی انرژی و منابع پایدار دانشگاه تهران اظهار داشت: پیشنهاد می‌شود برای هر یک از محصولات کشاورزی، الگوی کشت و میزان مصرف آب تعیین شود و کشاورزی به سمت مدیریت بهینه مصرف آب پیش رود و این امر ضرورتا به دست دولتمردان و سیاستگذاران امکان‌پذیر است.
نوراللهی تاکید کرد: دولت باید مسیر مصرف بهینه آب برای کشاورزان را فراهم کند و اقدامات ملی و کارشناسانه در این راستا باید انجام شود.
وی تصریح کرد: در حوزه استحصال و برداشت آب باید از فناوری‌های به روز دنیا استفاده کنیم و از خروج آب‌های سطحی توسط سیلاب‌ها و از ورود آنها به آب‌های شور جلوگیری کنیم به خصوص از هدررفت آب‌های سطحی و ورود آنها به آب‌های بین‌المللی و اقیانوس‌ها جلوگیری کنیم.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: راهکاری دیگر برای چالش آبی موجود کشور این است که تغذیه آب‌های زیرزمینی کشور با مساله مواجه است. در کشورهای دنیا در فصل‌ها و روزهایی که بارش باران و برف زیاد است سیستم‌های نوین آبخیزداری توسعه پیدا کرده است و اجازه نمی‌دهند آب حاصل از بارش‌های جوی فصلی از استان‌ها خارج شود و آب‌ها به واسطه احداث سازه‌های آبخیزداری نصب شده روی مسیل‌ها به سمت تغذیه آبخوان‌های زیرزمینی هدایت می‌شوند.
وی بیان کرد: در حوزه کشت نیز کشور ما با کمبود آب مواجه است و باید به سمت کشت‌های گلخانه‌ای حرکت کند و از فناوری‌های هوش مصنوعی برای کاهش مصرف آب کمک بگیریم چرا که با بهبود آبیاری هم مصرف آب کمتری خواهیم داشت و هم محصولات کشاورزی با کیفیت‌تری تحویل جامعه مصرف خواهیم داد.
