بازار طلا و ارز بار دیگر در موقعیتی پر ابهام قرار گرفته است و زیر سایه تهدید «مکانیسم ماشه» و احتمال تکرار حملات بین ایران و اسرائیل قرار دارد و البته ورود بازارساز برای خنثی کردن این سیگنال های سیاسی.همین شرایط بلاتکلیفی در سایر بازارها نیز مشهود است و به نظر می رسد کسب و کارها نسبت به پیش از جنگ، تنور معاملات را تا حد زیادی سرد نگه داشته اند تا تکلیف تنش بین ایران و اسرائیل، مذاکرات ایران و آمریکا و تهدید اروپا برای فعال سازی مکانسیم ماشه مشخص شود. محمد کشتی آرای نایب رئیس سابق اتحادیه اتحادیه طلا و جواهر تهران، ضمن تاکید بر سردرگمی و بهت در بازارها تاکید می کند که اقتصاد کشور شکننده نیست.
آقای کشتی‌آرای! از سوم تیرماه تاکنون که آتش بس یا ترک مخاصمه بین ایران و اسرائیل به وقوع پیوسته، کسب و کارهای خُرد چندان به حالت عادی بازنگشته اند و نوعی بلاتکلیفی و فضای ابهام و تعلیق مشهود است. به نظر می رسد فعالان اقتصادی منتظر سیگنال های سیاسی قوی تر برای عدم وقوع جنگ دیگر هستند، این شرایط را چطور ارزیابی می کنید؟
اصولاً اقتصاد، خود را بر پایه طلای پولی کشور نشان می دهد، بنابراین ترنوبر و داد و ستدهای مالی در تجارت خُرد، داخلی و خارجی فرقی ندارد. نکته ای که هم اکنون در فضای کشور قابل توجه است، واکنش ها به اتفاقات سیاسی، آنی و لحظه ای است.
اگر اتفاق سیاسی و اقتصادی، امروز در کشور رخ دهد اثرات آن را متوجه می شویم اما فردا ممکن است این تغییرات به سمت دیگری باشد.بنابراین واکنش به اتفاقات خیلی سریع و آنی است. این واکنش ها را روی 2 چیز مشخص می کنیم؛ نخست ارز و دوم طلا. در هفته گذشته یعنی حدود 10 روز پیش، فضای کشور در حالت بُهت و سردرگمی قرار داشت. به همین علت، نوسانات روی قیمت ارز و طلا زیاد است. از سوی دیگر، در چهل و اندی سال گذشته اتفاقات زیادی مثل تحریم و جنگ و دیگر مسائل داشتیم که به نوعی اقتصاد کشور را آبدیده کرد. بنابراین در حال حاضر اقتصاد کشور آنقدر هم شکننده و خُرد نیست.درست است که بلافاصله به اتفاقات واکنش نشان می دهد اما بلافاصله هم انگار ترمیم می شود و یادمان می رود. در 10 روز گذشته، فضای اقتصادی سیاسی کشور در حالت بُهت قرار داشت که باعث افزایش قیمت ارز شد و قیمت طلا و سکه هم تحت تأثیر قیمت ارز قرار گرفت. حتی در روز دوشنبه 16 تیرماه و بعد از تعطیلات تاسوعا و عاشورا این حالت همچنان بر بازار حکمرفا بود.قیمت ها بالا بود؛ سکه نزدیک به 80 و چند میلیون و ارز در محدوده 90 هزار تومان قرار داشت اما از حوالی ظهر دوشنبه 16 تیرماه به بعد، شاهد ثبات بودیم و این ثبات به سمت بهتر شدن پیش رفت. در حال حاضر، می بینیم قیمت ارز هم تعدیل شده است هر چند نوسانات جزئی دارد. قیمت طلا و سکه هم با تعدیل همراه بود و همین تعدیل باعث شد بازار به آرامش برسد.
سناریوهای متعددی درباره آینده رابطه ایران و اسرائیل مطرح می شود، متناسب با همین تحلیل ها، اگر اسرائیل دوباره وارد فاز حمله شود، چه پیش بینی اقتصادی دارد؟ اگر حمله تکرار نشود چه پیش بینی؟البته مساله مکانیسم ماشه و از سرگیری مذاکرات هم بهرحال مطرح است و …
در شرایط فعلی از نظر اقتصادی عواملی به جز جنگ بر فضای طلا و ارز کشور تأثیرگذار است، به طور کلی، ایام محرم و صفر، ماه هایی هستند که اقتصادمان مقداری متوقف می شود و داد و ستد کاهش پیدا می کند؛ به خصوص در بازار سنتی، آن هم به دلیل ایام سوگواری.برخی خانواده ها اعتقادات مذهبی دارند و مجالسی در این مدت برگزار نمی شود. یکی از نکاتی که باعث رکود بازار می شود اتفاقات خاص مذهبی است.
پیش بینی وضعیت بازار تا 2 هفته آینده
بنابراین، بر اساس فضای فعلی بازار باید بگویم مصرف که پایین باشد تولید هم پایین می آید. این مصرف است که تولید را بالا می برد. همه این موارد دست به دست هم داده و بازارها و اقتصاد کشور را به این شکل تحت تأثیر گذاشته است.اگر روند به همین شکل ادامه یابد و اتفاق خاصی رخ ندهد، ظرف یکی دو هفته همین حالت حاکم بر بازار است تا شرایط به ثبات خودش برسد؛ حالا یا بحث مذاکرات یا پای سایر مسائل در میان باشد، بازار و اقتصاد هم دچار تغییر می شود.در کل فعلا با جمع شرایط موجود، وضعیت اقتصادی کشور در حالت رکود قرار دارد و بعد از هر رکودی اگر شرایط ثابت باشد، شاهد یک رونق خواهیم بود که فکر نمی کنم زودتر از دو هفته آینده طول رخ دهد.درباره سناریوهایی که مطرح می شود هم ما در 40 سال گذشته با این شرایط آشنا بوده ایم. اگر قرار باشد حمله شود تبعات آن بدتر از 12 روز جنگ نخواهد بود و مردم با شرایط کنار می آیند.مکانیسم ماشه ادامه تحریم است که 2 حالت دارد؛ یا با مذاکرات حل می شود یا حل نمی شود. اگر حل نشود، کسانی که دست اندرکار مسائل کشور هستند کار خود را بلدند و باید دید چطور این تصمیم گیری ها انجام می شود که البته باید با اداره شرایط موجود کشور سازگاری داشته باشد.
اگر هم بحث توافقات باشد که هیچ کدام قابل پیش بینی نیست. اما درباره هر 2 سناریویی که مطرح کردید، فکر نمی کنم بحرانی برای کشور ایجاد شود یا مردم شوک بدی را تجربه کنند. مردم تقریبا با این مسائل آشنا هستند و می توانند کنار بیایند که به نظر من جای نگرانی نیست.
