درباره ادعای عجیب اوکراینی ها چه می‌دانیم؟
طبق ادعای اوکراینی‌ها، عملیات اسیر کردن سربازان روسی با استفاده از ربات، در منطقه خارکیف واقع در شرق اوکراین به انجام رسیده و نقطه عطفی در به‌کارگیری سیستم‌های خودمختار و کنترل از راه دور در نبردهای خط مقدم به شمار می‌آید. این یورش توسط تیپ نخبه سوم حمله‌ای اوکراین صورت گرفت، به‌ویژه واحد آزمایشی پهپادی با نام DEUS EX MACHINA. بنا به بیانیه رسمی منتشرشده توسط این تیپ، حمله با ترکیبی از پهپادهای انتحاری دارای دید اول‌شخص (FPV) و سامانه‌های رباتیکی زمینی (GRC) به اجرا درآمد تا مواضع مستحکم روسی که پیش‌تر در برابر یورش‌های انسانی مقاومت کرده بودند، در هم شکسته شود.
- .”>
- یک پهپاد اوکراینی
ابتدای عملیات با حمله یک ربات انتحاری زمینی به سنگر دفاعی نیروهای روس آغاز شد. انفجار موجب انهدام موضع مذکور شد و به دنبال آن، با نزدیک‌شدن یک ربات دیگر، سربازان باقی‌مانده روس برای جلوگیری از انفجار احتمالی، تسلیم شدند.
در بیانیه این تیپ آمده است: «با نزدیک شدن ربات بعدی به سنگر ویران‌شده، دشمن برای اجتناب از انفجار اعلام تسلیم کرد.» سربازان اسیرشده سپس به‌وسیله پهپادهایی که در این بیانیه «پرندگان» نام گرفته‌اند و با استفاده از پخش زنده تصویری هدایت می‌شدند، به‌صورت از راه دور به مواضع اوکراینی منتقل شدند.
تیپ اعلام کرد: «این نخستین حمله موفق تاییدشده در جنگ‌های مدرن است که به‌طور کامل توسط سامانه‌های بدون سرنشین انجام شده» و بر اهمیت استراتژیک آن تأکید کرد. همچنین افزود: «مواضعی که دو بار در برابر یگان‌های مجاور مقاومت کرده بودند، این بار با اقدامات تهاجمی برنامه‌ریزی‌شده توسط ربات‌ها بازپس گرفته شدند.»
هیچ‌یک از سربازان اوکراینی در زمان اجرای مستقیم این عملیات در صحنه حضور فیزیکی نداشتند که نشان‌دهنده اتکای فزاینده به سامانه‌های بدون سرنشین در مناطق درگیری است. هرچند اوکراین نه تعداد دقیق نیروهای روسی اسیرشده را اعلام کرده و نه مختصات جغرافیایی درگیری را فاش نموده، اما بار نمادین این عملیات فراتر از اهمیت تاکتیکی آن ارزیابی می‌شود.
گرچه استفاده از سامانه‌های بدون سرنشین در نبردهای زمینی موضوع تازه‌ای نیست، کاربرد مستقل یا نیمه‌مستقل آنها در عملیات تهاجمی عمدتاً به نقش‌های پشتیبانی محدود مانند شناسایی، لجستیک یا خنثی‌سازی مواد منفجره محدود بوده است. اما عملیات اخیر اوکراین نخستین موردی است که در آن سامانه‌های بدون سرنشین جایگزین کامل نیروهای انسانی در نقش تهاجمی شده‌اند.
اوکراین چگونه به این مرحله از پیشرفت رباتیک جنگی رسید؟
اوکراین در جریان جنگ دو ساله خود با روسیه، به‌سرعت برنامه‌های پهپادی و رباتیکی‌اش را توسعه داده است. در شرایطی که کی‌یف با ضعف نسبی در نیروی انسانی و تسلیحات سنگین روبه‌رو است، تلاش کرده تا با به‌کارگیری گسترده پهپادهای FPV کم‌هزینه، خودروهای زمینی خودکار و مهمات هدایت‌شده با هوش مصنوعی، مزایای نامتقارنی ایجاد کند.
این فناوری‌ها در نقش‌هایی چون شناسایی، قطع خطوط تدارکاتی دشمن، و اکنون، به‌وضوح، در عملیات تهاجمی نیز کارایی بالایی نشان داده‌اند. موفقیت تاکتیکی واحد DEUS EX MACHINA می‌تواند نشانگر تغییراتی بنیادین در دکترین جنگ‌های مدرن باشد، به‌ویژه در مناطق فرسایشی مانند شرق اوکراین، جایی که تلفات انسانی بالاست و پیشرفت‌های سنتی دشوار و نادر هستند.
در حالی‌که نیروهای نظامی غربی مدت‌هاست استفاده از سامانه‌های بدون سرنشین را در نبردهای فرضی شهری یا مناطق منازعه بررسی می‌کردند، اوکراین توانسته آنها را در شرایط واقعی جنگ به‌کار گیرد. این حمله بدون سرنشین همزمان یک دستاورد تاکتیکی و تغییری مفهومی در شیوه مواجهه با جنگ‌های آینده به شمار می‌آید.
در صورت تعمیم چنین عملیات‌هایی، ممکن است خطر برای نیروهای انسانی کاهش یابد، سرعت حملات افزایش پیدا کند و جایگاه ربات‌های کم‌هزینه در نبردهای پرمخاطره دگرگون شود.
