در گزارش روز گذشته ، به موضوع احتمال رخ دادن بحران بزرگ داوری در ایران با توجه به پا به سن گذاشتن داوران مطرح فوتبال کشور و بازنشستگی چند داور مطرح فوتبال کشور با توجه به قانون عجیب فدراسیون فوتبال و کمیته داوران برای بازنشستگی داوران پس از ۴۵ سالگی پرداختیم. موضوعی که باعث به وجود آمدن شرایطی اضطراری در فوتبال کشور شده و حالا بیش از گذشته، لزوم آموزش دیدن داوران جدید برای وارد شدن به چرخه فوتبال کشور احساس می‌شود.
حالا شنیده‌ها حاکی از این است که کمیته داوران فدراسیون فوتبال ایران قصد دارد ۳۰ داور را به چرخه داوران آموزش دیده VAR اضافه کند تا کلاس‌های آموزشی این داوران، پیش از آغاز فصل جدید برگزار شود و دیگر شاهد روند تکراری استفاده از داوران در طول فصل نباشیم. در فصل گذشته، تنها ۷ داور کشور مجوز برگزاری بازی‌ها و استفاده از VAR در کشور را داشتند که در ۱۶۷مسابقه برگزار شده با VAR در لیگ برتر، جام حذفی و لیگ یک تیم داوری زمین را در قضاوت مسابقات یاری دادند.
از این تعداد ۱۸دیدار جام حذفی با VAR برگزار شده و ۸مسابقه هم در لیگ دسته اول با استفاده از این کمک‌داور انجام شده است. همچنین از بین همه این مسابقات فقط در دو دیدار تیم‌های پرسپولیس- سپاهان و سپاهان- پرسپولیس دو بار فرصت برای پخش دیالوگ‌های داوران اتاق VAR برای تماشاگران فراهم شد که به دلیل نبود صحنه‌های حساس این اتفاق رخ نداد. موضوعی که باز هم یکپارچگی مسابقات را زیر سؤال می‌برد. مثلاً در لیگ برتر انگلیس یا اسپانیا، در هیچ‌کدام از مسابقات تصمیمات داور از بلندگوی ورزشگاه پخش نمی‌شود اما در مسابقاتی چون لیگ استرالیا یا جام جهانی باشگاه‌ها، در تمام مسابقات این قاعده وجود دارد. اضافه شدن ۳۰ داور به چرخه داوری کشور با استفاده از کمک‌داور ویدیویی، می‌تواند اتفاقی مثبت برای داوری کشور باشد اما سؤال اینجاست که برای جلوگیری از بازنشستگی زودهنگام داوران مطرح فوتبال کشور، چرا قانون عجیب فدراسیون برای جلوگیری از حضور داوران بالای ۴۵سال تغییر نمی‌کند؟
قانون بازنشستگی داوران ۴۵ سال به بالا، یک قانون خودخواسته است که توسط فدراسیون فوتبال ایران و نه توسط فیفا وضع شده است بنابراین، فدراسیون فوتبال و کمیته داوران خود می‌توانند این قانون جنجالی را لغو کنند و مانعی از سمت فیفا برای لغو این قانون وجود ندارد. کم نیستند داوران مطرحی که در فوتبال جهان، با وجود گذشتن از سن ۴۵سالگی با حفظ کیفیت داوری و آمادگی جسمانی، در مسابقات بزرگ و مطرح فوتبال جهان قضاوت می‌کنند. علیرضا فغانی که از سال ۲۰۰۸ در لیست داوران بین‌المللی فیفا حضور دارد، در ۴۷ سالگی همچنان از داوران معتمد فیفاست و چند مسابقه مهم جام جهانی باشگاه‌ها از جمله جدال افتتاحیه و تقابل چلسی و پالمیراس در مرحله یک‌چهارم نهایی را سوت زد. رافائل کلاوس برزیلی در ۴۵سالگی همچنان از داوران اصلی فوتبال جهان است و سال گذشته در سن ۴۴سالگی، فینال کوپاامریکا بین کلمبیا و آرژانتین را سوت زد. سیمون مارشینیاک لهستانی که فینال جام جهانی ۲۰۲۲ و بسیاری از مسابقات مهم فوتبال اروپا از جمله نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان در سالی که گذشت را سوت زده و امشب قضاوت دیدار مهم رئال مادرید و پاری‌سن‌ژرمن را برعهده دارد، در آستانه ۴۵سالگی قرار دارد و بخش بزرگی از داوران مطرح فوتبال انگلیس از جمله آنتونی تیلور ۴۶ساله، سن بیشتری از ۴۵سال دارند.
این نشان می‌دهد که ارزیابی کیفی داوران، نه براساس محدودیت‌های سنی بلکه براساس نمرات داوران در کلاس‌ها و آزمون‌های داوری و میزان آمادگی جسمانی آنها شکل می‌گیرد. از سویی دیگر ما در صورتی می‌توانیم برای داوران محدودیت سنی در نظر بگیریم که برنامه‌ریزی مشخصی برای تغییر نسل داوران با برگزاری کلاس‌های داوری به‌روز و گسترده و معرفی چهره‌های تازه به فوتبال کشور داشته باشیم؛ اما تاکنون چنین عزمی از سوی کمیته داوران و فدراسیون فوتبال ایران مشاهده نشده است.
جالب است بدانید که در یوفا، سالانه حدود ۱۰۰۰داور در کلاس‌های داوری به‌روز این کنفدراسیون شرکت می‌کنند و بخشی از آنها موفق به اخذ مجوز قضاوت در بازی‌های بین‌المللی می‌شوند و همچنین این کنفدراسیون از حدود ۴۰هزار داور در کشورهای مختلف حمایت می‌کند. در چنین شرایطی که تربیت و آموزش داوران جدید آسان‌تر به نظر می‌رسد، قانون محدودیت سنی برای داوران وجود ندارد اما در فوتبال ایران که حالا با فقر داور مطرح و باتجربه مواجه شده، محدودیتی عجیب به وجود آمده که می‌تواند در آینده‌ای نزدیک، شرایط نامناسبی را برای فوتبال ایران خلق کند.
