در میان تنش‌های آشکاری که در روزهای گذشته میان کشورمان و اسرائیل شاهد آن بودیم، زمزمه نامی جدید در کنار پهپاد شاهد ۱۳۶ به گوش می‌رسد و آن نیز چیزی نیست جز «پهپاد انتحاری آرش ۲». این پهپاد نه تنها یک دستاورد جدید است، بلکه تجلی اوج دستاوردهای صنعت دفاعی جمهوری اسلامی ایران در طراحی و تولید سامانه‌های پرنده انتحاری پیشرفته است که قابلیت‌های منحصر به فردش، آن را از دیگر همتایانش متمایز می‌سازد.طبق آخرین اخبار نظامی و بر اساس گزارش‌های منتشر شده، پهپاد انتحاری آرش ۲ دارای برد عملیاتی بسیار بالایی است که به آن امکان می‌دهد تا از فواصل دور، اهداف راهبردی را مورد اصابت قرار دهد. اما برد بلند تنها یکی از وجوه برتری آرش ۲ نیست؛ دقت هدف‌گیری مثال‌زدنی، این پهپاد را به ابزاری مهیب برای انهدام اهداف دقیق و حساس بدل کرده است.
فرماندهان نظامی کشور اعلام کرده‌اند که توسعه و تولید این پهپاد راهبردی، با هدف مقابله قاطع با تهدیدات احتمالی و هدف‌گیری دقیق و انهدام نقاط کلیدی و زیرساخت‌های حیاتی دشمنان طراحی و عملیاتی شده است. در روزهای اخیر که نام این پهپاد با عملیات‌های مهم منطقه‌ای و جنگ ایران و اسرائیل گره خورده است، بیش از پیش ضرورت بررسی دقیق مشخصات فنی پهپاد انتحاری آرش ۲ احساس می‌شود تا ابعاد کامل توانمندی‌های آن آشکار گردد.
نگاهی به طراحی پهپاد انتحاری آرش ۲
پهپاد پیشرفته و انتحاری «آرش ۲» که نمادی از توانمندی‌های رو به رشد صنایع دفاعی ایران است، به عنوان یک نسخه تکامل‌یافته و به مراتب پیشرفته‌تر از نسل قبلی خود، یعنی «آرش ۱» معرفی شده است. این پرنده بدون سرنشین انتحاری برای نخستین بار در دی‌ماه ۱۳۹۷ در جریان رزمایش‌های ارتش ایران به نمایش گذاشته شد.
یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های آرش ۲، توانایی چشمگیر آن در گریز از سامانه‌های راداری است. این قابلیت حیاتی که نتیجه سال‌ها تحقیق، توسعه و تلاش متخصصان داخلی در صنایع دفاعی ایران است، به پهپاد این امکان را می‌دهد تا با موفقیت از سیستم‌های پدافند هوایی دشمن عبور کرده و به اهداف خود برسد.
اظهارات رسمی مقامات نظامی ایران، به خصوص سردار سرتیپ کیومرث حیدری، فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران در شهریور ۱۴۰۱، ابعاد جدیدی به اهمیت استراتژیک آرش ۲ بخشید. سردار حیدری به صراحت اعلام کرد که این پهپاد با هدف قرار دادن شهرهای ساحلی تل‌آویو و حیفا در صورت بروز هرگونه درگیری نظامی با اسرائیل، طراحی و توسعه یافته است.
پهپاد انتحاری آرش ۲ در بحث طراحی، از بال‌های دلتا شکل بهره می‌برد. این نوع طراحی آیرودینامیکی مزایای متعددی از جمله توانایی دستیابی به سرعت‌های بسیار بالا که همواره برای یک پهپاد انتحاری حیاتی بوده را به ارمغان آورده است. علاوه بر این، شکل دلتا به بهینه‌سازی مصرف سوخت کمک شایانی می‌کند و به پهپاد اجازه می‌دهد تا استقامت پروازی بیشتری داشته باشد و در نتیجه، مسافت‌های طولانی‌تری را برای رسیدن به اهداف خود طی کند.
از نظر ابعاد فیزیکی، آرش ۲ دارای طولی معادل ۴.۵ متر و فاصله بال‌هایی به عرض ۴ متر است که اندازه‌ای قابل توجه برای یک پهپاد انتحاری محسوب می‌شود. این ابعاد، در کنار طراحی بال‌های دلتا، به آن اجازه می‌دهد تا میزان سوخت و مواد منفجره کافی را برای انجام ماموریت‌های خود حمل کند. لازم به ذکر است که از لحاظ ظاهری، برخی شباهت‌هایی میان آرش ۲ و پهپاد بومی «کیان-۲» مشاهده شه است. با این حال در جزئیات فنی و ماموریت‌های تعریف‌شده، تفاوت‌های اساسی بین آنها وجود دارد.
مشخصات فنی و قابلیت‌های جنگی
پهپاد انتحاری آرش ۲ به عنوان یک مهمات پرسه‌زن دوربرد شناخته می‌شود که قابلیت حمله به اهدافی در فاصله قابل توجه ۲۰۰۰ کیلومتری را داراست. این ویژگی برجسته، آرش ۲ را به ابزاری استراتژیک برای نفوذ به عمق خاک دشمن و هدف قرار دادن نقاط حیاتی تبدیل کرده است.
قلب تپنده این پهپاد، یک موتور پیستونی قدرتمند است. گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که این موتور می‌تواند مدل MD550 یا MDSO-4-520 Tempest باشد که با توان خروجی حدود ۵۰ اسب بخار، نیروی محرکه لازم برای پرواز را تامین می‌کند. این موتور به «آرش ۲» اجازه می‌دهد تا به سرعت حداکثر ۱۸۵ کیلومتر بر ساعت دست یابد و در ارتفاعات حدود ۳۶۰۰ متری از سطح زمین پرواز کند.
یکی از ویژگی‌های کلیدی و متمایزکننده این پهپاد، چندمنظوره بودن آن است. فرماندهان نظامی کشور این پرنده را به عنوان یک سلاح تخصصی برای انجام حملات دقیق و همچنین سرکوب سامانه‌های پدافند هوایی دشمن توصیف کرده‌اند. بدین ترتیب آرش ۲ نه تنها قادر به انهدام اهداف ثابت و متحرک است، بلکه می‌تواند با اخلال در عملکرد سیستم‌های دفاعی دشمن راه را برای حملات بعدی هموار سازد.
در واقع، این پهپاد بومی فراتر از مأموریت‌های کامیکازه تهاجمی، برای ایفای نقش محوری در جنگ الکترونیک نیز مهندسی شده است. این پهپاد مجهز به سیستم‌های جمع‌آوری اطلاعات پیشرفته‌ای است که به آن اجازه می‌دهد تا پیش از انجام حمله نهایی، به طور مکرر اطلاعات مربوط به هدف را جمع‌آوری و پردازش کند. این قابلیت منحصربه‌فرد، دقت و کشندگی آرش ۲ را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
عملیات و نفوذ برد بلند در عمق اسرائیل
برای پرتاب آرش ۲ از سیستم‌های پرتاب جعبه‌ای نصب شده بر روی کامیون یا پرتابگرهای JATO (کمک‌رسانی جت برای برخاست) استفاده می‌شود. این روش‌های پرتاب، امکان استقرار سریع پهپاد را فراهم می‌سازد. بدین ترتیب نیروهای نظامی می‌توانند این پهپاد را به سرعت به مناطق مورد نظر منتقل کرده و در کمترین زمان ممکن برای انجام مأموریت آماده کنند.
نکته قابل توجه، اعلام ارتش ایران مبنی بر استفاده عملیاتی از پهپادهای انتحاری کلاس آرش در درگیری‌های اخیر بین ایران و رژیم اسرائیل است که در نهایت به آتش‌بس کامل بین ایران و اسرائیل با وساطت ترامپ ختم شد. به گفته ارتش تعدادی از این پهپادها در بامداد روز شنبه مورخ ۲۴ خرداد به اهداف مورد نظر در اسرائیل برخورد کرده و آنها را منهدم کرده‌اند. این اظهارات نشان‌دهنده عملیاتی شدن و اثربخشی آرش ۲ در حملات برد بلند علیه اهداف از پیش تعیین شده است و بدان معناست که «آرش ۲» در عمل نیز توانسته است به حریم جغرافیایی اسرائیل نفوذ کرده و به اهداف خود برسد.
تهدید جدید برای پایگاه‌های نظامی آمریکا در خاورمیانه
ظهور پهپاد آرش ۲ و ورود آن به عرصه عملیات نظامی، نمایانگر جهشی چشمگیر در حوزه فناوری پهپادی است. این دستاورد مهم، موقعیت ایران را به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در عرصه جهانی فناوری پهپادهای دوربرد تثبیت می‌کند. با برد عملیاتی بالغ بر ۲۰۰۰ کیلومتر، این پهپاد انتحاری قادر است طیف وسیعی از اهداف استراتژیک را در منطقه تحت پوشش قرار دهد. این گستره وسیع، شامل تاسیسات نظامی منطقه‌ای و خارجی متعددی می‌شود که از جمله آنها می‌توان به پایگاه‌های نظامی ایالات متحده آمریکا در منطقه خلیج فارس (مانند قطر، بحرین و امارات متحده عربی) و همچنین ناوگان دریایی مستقر در خلیج فارس اشاره کرد.
این قابلیت چشمگیر، تهدیدات جدیدی را متوجه نیروهای آمریکایی و متحدان منطقه‌ای آنها می‌کند و به طور اساسی، محاسبات دفاعی در منطقه را تغییر می‌دهد. پهپاد انتحاری آرش ۲ با برد بالای خود نه تنها قدرت تهاجمی ایران را افزایش می‌دهد، بلکه نیروهای فرامنطقه‌ای و متحدان آنها را مجبور به بازنگری در استراتژی‌های دفاعی و امنیتی خود می‌کند.
توسعه پیوسته و مستمر فناوری‌های بومی پهپادی، گواهی بر عزم راسخ ایران برای دستیابی به ایجاد توازن قوا در برابر رقبایی است که از فناوری‌های برتر برخوردار هستند. ایران با تکیه بر نوآوری و دانش بومی، به دنبال ایجاد بازدارندگی موثر در برابر تهدیدات بالقوه است. توسعه پهپادهایی مانند آرش ۲ به ایران این امکان را می‌دهد تا با هزینه‌ای به مراتب کمتر از توسعه و خرید سامانه‌های تسلیحاتی متعارف، قدرت نظامی خود را افزایش دهد.
