شرایط پیچیده تحریم و تورم، سرمایه‌گذاران خُرد را به انتخاب مسیرهای جدید وا داشته است. این گزارش مسیرهای متنوع و قابل‌اعتماد برای حفظ ارزش دارایی و کسب سود معقول را معرفی می کند.
در شرایط کنونی تحریم و نااطمینانی اقتصادی، سرمایه‌گذاران خُرد با ریسک‌ها و فرصت‌های ویژه‌ای روبه‌رو هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد بازارهایی مانند طلا، ارز، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سهام شرکت‌های بنیادی، کالاهای سرمایه‌ای خرد، و برخی فعالیت‌های تولیدی کوچک، جذاب‌ترین زمینه‌های سرمایه‌گذاری سودآور محسوب می‌شوند. کارشناسان همچنان حفظ تنوع سبد و حرکت هوشمندانه در قالب سرمایه‌های کوچک و نقدشونده را بهترین راهکار کسب سود در این وضعیت ارزیابی می‌کنند.
تحریم و چشم‌انداز سرمایه
با اعمال مکرر تحریم‌های بین‌المللی طی سال‌های اخیر، بازارهای سرمایه‌ای و فضای اقتصادی کشور بیش از پیش با بی‌ثباتی، تورم جهشی، محدودیت نقل و انتقال پول و نوسانات متعدد سودآوری مواجه شده‌اند. سرمایه‌گذاران خُرد و خانوارها ناچارند با هوشیاری بیشتری در انتخاب محل سرمایه‌گذاری خود عمل کنند تا نه تنها از ارزش دارایی‌شان محافظت کنند، بلکه به سودآوری معقولی نیز برسند.
گزینه‌های سنتی؛ طلا و ارز
اولین گزینه‌ای که در اغلب تحلیل‌ها برای سرمایه‌های خُرد و حفظ ارزش دارایی در دوران تحریم مطرح می‌شود، بازار طلاست. خرید سکه یا طلای خام، به دلیل نقدشوندگی بالا، ثبات نسبی و همبستگی مستقیم با نرخ ارز، یکی از سریع‌ترین و امن‌ترین پناهگاه‌های سرمایه خرد به شمار می‌آید. هرچند نوسانات آن نیز قابل چشم‌پوشی نیست، تجربه سال‌های اخیر نشان داده طی بازه‌های میان‌مدت بازدهی به مراتب بالاتری نسبت به نرخ تورم داشته است. بازار ارز نیز در شرایط تحریمی، هرچند با ریسک‌های قانونی و سیاسی مواجه است، اما همچنان برای سرمایه‌گذاران ماهر و حرفه‌ای یک گزینه جذاب محسوب می‌شود. البته ورود افراد بدون تجربه، به شدت توصیه نمی‌شود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری؛ انتخاب منطقی و امن‌تر
اگرچه بسیاری دسترسی مستقیم به بازار سرمایه ندارند یا دانش کافی در تحلیل بورس را ندارند، اما صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک (اعم از درآمد ثابت، سهامی یا مختلط) طی دو سال گذشته یکی از امن‌ترین و شفاف‌ترین ابزارها برای جذب سرمایه خرد به شمار رفته‌اند. عملکرد برخی صندوق‌های سهامی و مختلط طی سال‌های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳، حتی در شرایط ریزش یا نوسان شدید شاخص بورس، نسبت به بازارهای دیگر برتری نسبی داشته است. ضمن آنکه نقدشوندگی بالا و نظارت سازمان بورس، ریسک این ابزار را به‌شدت کاهش داده است.
سهام شرکت‌های بنیادی و پُربازده
کارشناسان معتقدند بخشی از سرمایه خرد می‌تواند همچنان به بازار سرمایه و خرید سهام شرکت‌های بنیادی و دارای سود نقدی مطمئن اختصاص یابد. سرمایه‌گذاری روی صنایع صادرات‌محور مانند پتروشیمی، فلزات و برخی مجموعه‌های فناورانه، در صورت تحلیل صحیح صورت‌های مالی و انتخاب سهم‌های زیر ارزش ذاتی، می‌تواند بازده مناسبی نصیب سرمایه‌گذار کند؛ البته با در نظر گرفتن ریسک نوسانات کوتاه‌مدت و سیاست‌های کلان اقتصادی و ارزی.
کالاهای سرمایه‌ای خرد؛ حوزه کمتر دیده‌شده
در کنار بازارهای رایج، خرید برخی کالاهای سرمایه‌ای خرد مانند لوازم خانگی باکیفیت، موبایل، لپ‌تاپ و… نیز طی سال‌های اخیر یکی از روش‌های محافظت از ارزش پول و حتی کسب سود شناخته شده است. با توجه به وارداتی بودن عمده این اجناس و رشد مداوم قیمت‌ها، برخی خانوارها ترجیح می‌دهند دارایی خود را از طریق خرید و نگهداری این اقلام حفظ کنند؛ به‌ویژه در بازه‌هایی که افزایش نرخ ارز منجر به جهش قیمتی این کالاها می‌شود.
کسب‌وکارهای کوچک تولیدی و خدماتی
نگاهی به تجربه کشورهای درگیر تحریم و اقتصادهای تورمی نشان می‌دهد راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک تولیدی یا خدماتی، مانند تولید محصولات غذایی محلی، بسته‌بندی و فروش آنلاین، کارآفرینی در حوزه فناوری یا خدمات فنی، یکی از هوشمندانه‌ترین راه‌های تبدیل سرمایه خرد به درآمد پایدار بوده است. مزیت این دسته فعالیت‌ها، افزایش ارزش افزوده و کاهش آسیب‌پذیری از نوسانات بازارهای مالی است.
تنوع و هوشمندی، کلید کسب سود در تحریم
در این رابطه، سهراب فضیلت، کارشناس ارشد بازارهای مالی، در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: «یکی از اشتباهات رایج، هجوم هیجانی به یک بازار خاص و انتظار سود غیرمنطقی است. اصل تنوع سبد سرمایه‌گذاری – حتی در مقیاس خُرد – همچنان توصیه می‌شود. ترکیب عاقلانه‌ای از طلا، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و درصدی محدود سهام بنیادی، در کنار بخشی از کالاهای سرمایه‌ای خرد، می‌تواند ریسک زیان را به حداقل برساند. همچنین هر مقدار سرمایه‌گذاری در کسب‌وکار خرد تولیدی، ولو کوچک، با دید بلندمدت، ظرفیت سودآوری بالاتری نسبت به صرفاً خرید و فروش دارد.»
وی می‌افزاید: «از منظر سرمایه‌گذار خرد، حفظ نقدشوندگی دارایی‌ها و پرهیز از خرید فوری دارایی‌های غیرقابل فروش، اهمیت ویژه‌ای دارد. ضمن اینکه سرمایه‌گذاری در بازار مسکن به دلیل ورودپذیری پایین و نقدشوندگی کم، چندان برای سرمایه‌گذاران خُرد توصیه نمی‌شود.»
مسیر هوشمندانه سرمایه‌گذاری در اقتصاد تحریم‌شده
واقعیت آن است که کلید موفقیت در سرمایه‌گذاری خُرد در شرایط تحریم، نه تکیه مطلق به یک بازار، بلکه چیدمان متعادل سبدی از گزینه‌های کم‌ریسک و نقدشونده است. سرمایه خرد خانواده‌ها می‌تواند با خرید طلا، استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سهام بنیادی منتخب، برخی کالاهای سرمایه‌ای و ورود به کسب وکارهای کوچک، ضمن محافظت از ارزش خود، در بلندمدت بازدهی بالاتری نسبت به تورم ثبت کند.
