نگاهی به موستانگ‌های افسانه‌ای باس
موستانگ از زمان معرفی در سال ۱۹۶۴، در مجموعه‌ای گسترده از نسخه‌های پرقدرت و جذاب عرضه شد که دراین‌بین، چهار نسخه با نام «باس» جایگاه ویژه‌ای در میان ماسل کارهای محبوب دارند. موستانگ در زمان معرفی، به دلیل ترکیب بی‌نظیر طراحی جذاب، قیمت مناسب و گزینه‌های متنوع، در بازار فروش فوق‌العاده‌ای را تجربه کرد. هرچند پرفورمنس در ابتدا اولویت نبود، اما جنگ اسب بخار میان سه غول دیترویت در نیمه دوم دهه ۱۹۶۰، فورد را به عرضه نسخه‌های پرقدرت موستانگ سوق داد. در میان این نسخه‌ها، دو مدل باس در سال ۱۹۶۹ معرفی شدند که به‌سرعت به اسطوره تبدیل شدند. نام «باس» پس از پایان تولید دو مدل اولیه در سال ۱۹۷۰ از بین نرفت و در دو مقطع دیگر با دو نسخه پرقدرت دیگر از موستانگ بازگشت.
موستانگ باس ۳۰۲ سال‌های ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰
با داغ شدن رقابت بین موستانگ و کامارو در خیابان‌ها و پیست‌های مسابقه، فورد در سال ۱۹۶۹ نسخه باس ۳۰۲ را معرفی کرد. این نسخه پرقدرت برای برآورده کردن الزامات همولوگیشن سری مسابقات ترنس ام طراحی شد که در فصل قبل تحت سلطه شورلت بود. این خودرو که تنها به‌صورت فست‌بک عرضه شد، از نسخه‌ای اختصاصی از موتور V8 بلوک کوچک ۴.۹ لیتری (۳۰۲ اینچ مکعب) فورد با قدرت ۲۹۰ اسب بخار بهره می‌برد. این موتور ویژه که به گیربکس دستی چهار سرعته متصل بود، به ارتقاءهای مسابقه‌ای مجهز بود. علاوه بر موتور، باس ۳۰۲ از اجزای تعلیق ارتقاءیافته، محورهای سنگین و ترمزهای دیسکی جلو به‌صورت استاندارد برخوردار بود. از نظر ظاهری، این نسخه همولوگیشن با پکیج برچسبی منحصربه‌فرد، ورودی هوای روی کاپوت و اسپویلرهای جلو و عقب متمایز بود. این مدل در سال ۱۹۷۰ با همان ویژگی‌های پرفورمنس همچنان تولید شد، اما با پکیج برچسبی متفاوت و فیس‌لیفتی که برای کل خانوادهٔ موستانگ اعمال شده بود.
موستانگ باس ۴۲۹ سال‌های ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰
علاوه بر ۳۰۲، فورد در سال ۱۹۶۹ نسخه دیگری به نام باس ۴۲۹ را هم معرفی کرد. این مدل گرچه برای همولوگیشن ساخته نشده بود اما با هدف دریافت جواز استفاده یک موتور V8 ویژه برای مسابقات نسکار طراحی شد. فورد آن سال با تورینو تالادگا در مسابقات نسکار شرکت کرد که از موتور باس ۴۲۹ در نسخه مسابقه‌ای استفاده می‌کرد. هرچند قوانین نسکار ایجاب می‌کرد خودروها و موتورهای مورداستفاده در مسابقات به‌صورت انبوه تولید شوند اما نیازی به عرضه آن‌ها در یک پکیج یکسان نبود. ازاین‌رو، فورد تصمیم گرفت این موتور را به‌جای تورینو تالادگا در موستانگ پرفروش‌تر به بازار عرضه کند. این موتور ۷ لیتری (۴۲۹ اینچ مکعب) با ۳۷۵ اسب بخار قدرت، باس ۴۲۹ را به قدرتمندترین نسخه نسل اول موستانگ تبدیل کرد. نصب این موتور که اندازهٔ بزرگی داشت روی موستانگ به تغییرات زیادی نیاز داشت که توسط یک شرکت متخصص خودروهای مسابقه‌ای بنام کار کرافت صورت گرفت. باس ۴۲۹ اما برخلاف برادر ضعیف‌ترش، ظاهر ساده‌ای داشت و دریچهٔ هوای بزرگ روی کاپوت برجسته‌ترین ویژگی آن بود. باس ۴۲۹ با وجودی که گران‌ترین نسخهٔ موستانگ بود، فروش کافی داشت تا تولید آن در سال ۱۹۷۰ ادامه یابد.
موستانگ باس ۳۵۱ سال ۱۹۷۱
هرچند تولید مدل‌های ۳۰۲ و ۴۲۹ در سال ۱۹۷۰ خاتمه یافت اما فورد برای سال ۱۹۷۱ یک موستانگ باس جدید تدارک دید. برخلاف مدل‌های قبلی، باس ۳۵۱ هیچ ارتباطی با مسابقات نداشت و بر پایه موستانگ فست‌بک بازطراحی‌شده ۱۹۷۱ ساخته شد که بلندتر و سنگین‌تر بود. این مدل از نظر ظاهری نیز چندان متمایز نبود زیرا کاپوت و اسپویلرهای مشابه موستانگ مک‌وان داشت و پکیج برچسبی تقریباً یکسانی ارائه می‌کرد. بااین‌حال، باس ۳۵۱ از نسخه R-Code اختصاصی موتور ۵.۸ لیتری (۳۵۱ اینچ مکعب) کلیولند V8 نیرو می‌گرفت. برخلاف دیگر موتورهای ۳۵۱ در موستانگ‌های معمولی، نسخه R-Code از قطعات داخلی فورج‌کاری شده و میل بادامک تهاجمی‌تر بهره می‌برد. این موتور به سرسیلندرهای ارتقاءیافته، منیفولد هوای آلومینیومی سبک‌تر و کاربراتور چهار دهنه مجهز بود و ۳۳۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد. باس ۳۵۱ آخرین موستانگ قدرتمند واقعی نسل اول بود.
موستانگ باس ۳۰۵ سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳
پس از ۱۹۷۱، طرفداران موستانگ منتظر بازگشت نام باس بودند اما این اتفاق در نسل‌های دوم، سوم یا چهارم رخ نداد تا اینکه در سال ۲۰۱۱، چهل سال پس از توقف باس ۳۵۱ سرانجام نام باس با مدل ۲۰۱۲ بازگشت. فورد تصمیم گرفت باس ۳۰۲ را احیا کند که تصمیمی عالی بود زیرا نسل پنجم موستانگ از نظر ظاهری به‌شدت از مدل اصلی الهام گرفته بود. باس ۳۰۲ قرن بیست‌ویکم بر پایه موستانگ GT ساخته شد، اما به ارتقاهای متعدد و پکیج برچسبی الهام‌گرفته از نسل اول مجهز شد. زیر کاپوت، نسخه ارتقاءیافته‌ای از موتور ۵.۰ لیتری V8 با ۴۴۴ اسب بخار قدرت قرار داشت که ۲۰ اسب بخار بیشتر از GT استاندارد بود. علاوه بر نسخه خیابانی، فورد مدل مسابقه‌ای باس 302R را نیز برای رقابت در سری‌های گرند ام، SCCA و نسکار معرفی کرد. برای پر کردن شکاف بین ۳۰۲ و 302R هم فورد نسخه‌ای ویژه بنام باس ۳۰۲ لاگونا سکا را عرضه کرد. این نسخه با ارتقاءهایی مثل شامل دیفرانسیل محدود لغزش تورسن، سیستم تعلیق بازنگری‌شده، میله تعادل عقب بزرگ‌تر، صندلی‌های ریکارو و رینگ‌های آلیاژی سبک‌تر، هرچند خودرویی جاده‌ای بود اما از لحاظ توانایی‌های پیست به باس 302R نزدیک شده بود. باس ۳۰۲ لاگونا سکا از همان موتور ۴۴۴ اسب بخاری استفاده می‌کرد اما به لطف این ارتقاها، سبک‌تر بود و تجربه رانندگی دقیق‌تری به‌ویژه در پیچ‌های تند ارائه می‌داد. با تولید تنها ۷۵۰ دستگاه، باس ۳۰۲ لاگونا سکا به کمیاب‌ترین موستانگ باس تبدیل شد.
