
بینایی یکی از حیاتیترین حواس انسان است و حفظ آن با افزایش سن اهمیت بیشتری پیدا میکند. بیماریهای چشمی وابسته به سن، مانند تخریب ماکولا، میتوانند کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهند.
به گزارش هیچ یک ، تخریب ماکولا وابسته به سن، یکی از مهمترین علل نابینایی در سنین بالا به شمار میرود. در این بیماری، بخشی از شبکیه چشم به نام ماکولا، که مسئول دید مرکزی است، به تدریج آسیب میبیند. این آسیب باعث میشود فعالیتهایی مانند رانندگی، مطالعه، تماشای تلویزیون یا دیدن چهره عزیزان به سختی انجام شود. با توجه به افزایش میانگین سنی جمعیت جهان، تخمین زده میشود تا سال ۲۰۴۰ حدود ۲۸۸ میلیون نفر به نوعی از این بیماری مبتلا شوند.
این بیماری دو نوع اصلی دارد: نوع خشک و نوع مرطوب. نوع خشک شایعتر است و به مرور زمان منجر به تحلیل رفتن سلولهای حساس به نور در ماکولا میشود. نوع مرطوب، گرچه کمتر شایع است، اما سریعتر پیشرفت میکند و شامل رشد غیرطبیعی رگهای خونی زیر شبکیه است که باعث نشت مایعات یا خون و در نتیجه کاهش ناگهانی بینایی میشود. در حال حاضر درمان مؤثری برای نوع خشک وجود ندارد و تنها برای نوع مرطوب، تزریق داروهایی برای جلوگیری از رشد این رگهای خونی انجام میشود.
در همین راستا، محققان دانشکده بیناییسنجی و علوم بینایی دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا، مطالعهای را برای بررسی دقیقتر مراحل اولیه این بیماری و یافتن راههایی برای پیشبینی روند پیشرفت آن انجام دادهاند. آنها به دنبال راهی برای شناسایی دقیقتر افراد در معرض خطر هستند تا مراقبتهای شخصیسازیشدهتری ارائه دهند.
برای این منظور، پژوهشگران، هزاران تصویر با وضوح بالا از شبکیه چشم بیماران مبتلا به مراحل اولیه این بیماری را تحلیل کردهاند. هدف این بود که تغییراتی فراتر از ناحیه ماکولا که معمولاً مورد بررسی قرار میگیرد، شناسایی شود و ارتباط آن با سرعت پیشرفت بیماری سنجیده شود.
یافتهها نشان دادند در افرادی که بیماری آنها به سرعت پیشرفت کرده، الگوهای خاصی از تغییرات در بخشهای دیگر شبکیه قابل مشاهده است. در مقابل، بیمارانی که بیماریشان ثابت باقی مانده بود، این تغییرات را نداشتند. این الگوها میتوانند بهعنوان شاخصهایی برای شناسایی افراد پرخطر مورد استفاده قرار گیرند.
نتیجهگیری این مطالعه حاکی از آن است که با بررسی دقیقتر نواحی دیگر شبکیه و توجه به تغییرات کوچک در مراحل اولیه بیماری، میتوان روند پیشرفت تخریب ماکولا را بهتر پیشبینی کرد. این موضوع میتواند نقش کلیدی در شروع زودهنگام درمان و جلوگیری از نابینایی ایفا کند.
اهمیت این یافتهها که توسط دانشگاه نیو ساوت ولز استرالیا منتشر شدهاند، در آن است که راه را برای مراقبتهای فردمحور هموار میکند.
درواقع، اگر بتوان بهطور دقیق پیشبینی کرد چه افرادی در خطر پیشرفت سریع بیماری هستند، میتوان آنها را تحت نظر ویژه قرار داد، درمانهای هدفمندتری برایشان تجویز کرد و از کاهش بینایی جلوگیری کرد. این امر بهویژه در شرایطی که هنوز درمان قطعی برای نوع خشک بیماری وجود ندارد، اهمیت دوچندان دارد.