سرشماری ۱۴۰۵ با رویکرد ثبتی‌مبنا

به گزارش هیچ یک _  سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۴۰۵ قرار است بر اساس فرمان رئیس‌جمهور و با تاکید بر روش «ثبتی مبنا»، تحولی بزرگ را در حوزه جمع‌آوری داده‌های آماری کشور رقم بزند؛ به‌طوری که به گفته غلامرضا گودرزی رئیس مرکز آمار ایران، در این دور از سرشماری بر خلاف سنوات گذشته، مراجعه مستقیم آمارگیران به منازل شهروندان به حداقل خواهد رسید و عمده اطلاعات جمعیتی و مسکونی از طریق پایگاه‌های اطلاعاتی دستگاه‌ها گردآوری می‌شود.

غلامرضا گودرزی که برای ارایه جزئیاتی از برنامه های این مرکز در زمینه آماده سازی سرشماری نفوس و مسکن ۱۴۰۵ به ایرنا آمده بود، در گفت و گو  اعلام کرد: سرشماری عمومی نفوس و مسکن، رویدادی است که هر ۱۰ سال یک‌بار برگزار می‌شود و طی آن اطلاعات جامع و به‌روز جمعیت و مسکن استخراج می‌شود.

وی افزود: امسال تصمیم گرفته شد این سرشماری با رویکرد ثبتی‌مبنا انجام گیرد، به این معنا که تمرکز بیشتر بر اطلاعات دستگاه‌های اجرایی است و مراجعه حضوری به منازل مردم به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.

سه مرحله اصلی سرشماری

وی با تشریح مراحل اصلی سرشماری افزود: فرایند سرشماری در سه مرحله طراحی و مطالعات، آزمایشی و اجرای مرحله اصلی انجام می گیرد. مرحله طراحی از مدت‌ها پیش آغاز شده است و طی آن، مدل‌های مورد نیاز سرشماری طراحی و آزمایش شدند.

گودرزی اظهار داشت: از ابتدای سال ۱۴۰۴ نیز اجرای آزمایشی، با استفاده از داده‌های دستگاه‌های اجرایی و در یک مقیاس کوچک، انجام خواهد شد. مرحله سوم، اجرای اصلی سرشماری است که در مهرماه یا آبان‌ماه ۱۴۰۵ انجام می‌شود.

وی مهم‌ترین تغییر این دوره را اجرای “ثبتی‌مبنا” سرشماری برشمرد و توضیح داد: بر خلاف دوره‌های قبلی، سرشماری امسال به‌صورت گسترده‌ای به داده‌های موجود در سامانه‌های دولتی متکی است. ما به‌جای مراجعه به درب منازل، با دستگاه‌هایی مثل سازمان ثبت‌احوال، وزارت کشور، آموزش‌وپرورش، وزارت رفاه و سایر نهادهای مرتبط همکاری خواهیم کرد. هدف این است که از اطلاعات این دستگاه‌ها استفاده شود و مراجعه حضوری به مردم فقط در موارد خاص و ضروری انجام گیرد.

رئیس مرکز آمار ایران گفت: برای کاهش خطا و اطمینان از کیفیت داده‌ها، اطلاعات جمع‌آوری‌شده از دستگاه‌های مختلف با هم تطبیق داده شده و بررسی می‌شوند. این روش نه‌تنها باعث کاهش هزینه‌ها و حفظ امنیت داده‌ها می‌شود، بلکه امکان آن را نیز می‌دهد که سرشماری سریع‌تر و دقیق‌تر انجام شود.

اطمینان از حفظ محرمانگی اطلاعات مردم

وی با تأکید بر حفظ محرمانگی اطلاعات شهروندان اضافه کرد: اطلاعات جمع‌آوری‌شده از دستگاه‌های مختلف، فقط به‌صورت کلی و ناشناخته‌شده (ناشناس‌سازی‌شده) مورد استفاده قرار می‌گیرد. بر اساس قانون، هیچ اطلاعات فردی در اختیار سایر نهادها یا اشخاص قرار داده نمی‌شود. مرکز آمار حتی در سامانه‌های داخلی خود نیز دسترسی مستقیم به اطلاعات فردی ندارد.

اطلاعات جمع‌آوری‌شده از دستگاه‌های مختلف، فقط به‌صورت کلی و ناشناخته‌ مورد استفاده قرار می‌گیرد

گودرزی به اهمیت همکاری دستگاه‌های دولتی اشاره کرد و ادامه داد: تمام دستگاه‌های اجرایی کشور باید در این سرشماری مشارکت کنند. از ارائه اطلاعات دقیق گرفته تا پشتیبانی از فرایند اجرا، همکاری دستگاه‌ها در کیفیت اجرای سرشماری نقش اساسی دارد.

رئیس مرکز آمار ایران اظهار داشت: مردم نیز باید نسبت به هویت آمارگیرانی که به آن‌ها مراجعه می‌کنند، اطمینان کسب کنند. همکاران ما همیشه کارت شناسایی معتبر، ابزارهای رسمی مانند تبلت با آرم مرکز آمار و لباس‌های مشخص دارند. هیچ آمارگیری نیز حق دریافت وجه از مردم را ندارد.

کاربرد داده‌های سرشماری ۱۴۰۵

رئیس مرکز آمار ایران در بخش دیگری از این گفت و گو به اهمیت داده‌های سرشماری اشاره کرد و گفت: اطلاعات جمع‌آوری‌شده، پایه تصمیم‌گیری‌های کلان کشور خواهد بود. از سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و اجتماعی گرفته تا تهیه چارچوب‌های پژوهشی و استفاده از داده‌ها در تحقیقات علمی، همه و همه متکی به اطلاعات سرشماری هستند.

گودرزی تاکید کرد: همچنین، اطلاعات مربوط به حوزه‌های خاص مانند کشاورزی، آموزش، مسکن و اشتغال، به‌طور مستقیم در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای کشور مؤثر خواهد بود.

زمان برگزاری سرشماری و مراحل پس از آن

گودرزی در خصوص زمان دقیق سرشماری ۱۴۰۵ اظهار داشت: اجرای سرشماری به‌صورت رسمی در مهرماه و آبان‌ماه ۱۴۰۵ خواهد بود، اما آزمایش‌های اولیه در سال ۱۴۰۴ انجام می‌شوند. نتایج اولیه سرشماری نیز پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها در سال ۱۴۰۶ منتشر خواهد شد.

وی ابراز امیدواری کرد با همکاری همگانی، این دوره از سرشماری به شکل دقیق و حرفه‌ای اجرا شود؛ اطلاعات به‌دست‌آمده از این سرشماری می‌تواند نقشه راه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور در دهه آینده باشد.

رئیس مرکز آمار ایران تاکید کرد: بدون شک اجرای برنامه بزرگی مانند سرشماری عمومی نفوس و مسکن، از عهده یک سازمان مانند مرکز آمار ایران خارج است و اجرای آن مستلزم همکاری و مشارکت همه سازمان هایی است که می توانند نقش و دخالت داشته باشند و علاوه بر همکاری برای تامین اطلاعات، تهیه و تدارک تجهیزات مورد نیاز نیز از آنان انتظار می رود.